Kagutom sa mga mag-uuma

Dihang gipirmahan ni Presidente Rodrigo Duterte ang Rice Tarrification Law niadtong Pebrero ning tuiga, ang mosunod mao’y mga pasalig sa iyang economic managers nga gipangulohan ni Finance Secretary Sonny Dominguez:

• Makapahimus ang mga konsumidor sa pagtidlom sa presyo sa commercial rice sa mga tindahan og kamerkadohan bale og P7 ngadto sa P10 matag kilo; ug

• Makadawat ang mga mag-uuma og P10 bilyones nga hinabang sa gobyerno pinaagi sa rice competitiveness enhancement fund (RCEF) nga gikan sa 35% nga buhis nga gikolekta sa Bureau of Customs (BOC) sa imported nga bugas humay.

* * *

Unom ka buwan human sa pagpatuman sa balaod, nga gitugotan na si bisan kinsa nga makapangompra og bugas humay gikan sa ubang kanasuran, ang mosunod mao ang aktuwal nga mga panghitabo:

• Ni-us-os ang presyo sa commercial rice gikan sa P1 ngadto sa P2 matag kilo, segun sa Philippine Statistics Authority, nga labihan kaubos sa pasalig nilang Dominguez ug kaubanan; ug

• Wa pay bisan usa ka dako nga tabang nga nadawat ang mga mag-uuma nga nahiagom na og alkanse nga P60 bilyones tungod sa pagtibugsok sa presyo sa tipasi.

* * *

Wa magtagad ang economic managers sa presidente sa pagpasabot sa mga konsumidor nganong wa matinuod hangtod karon ang ilang gipasigarbo nga baratong commercial rice. Labaw nang way nagtagad sa pagsusi kon wa ba paburota sa mga negosyante sa bugas humay ang ilang ginansiya.

Wa sab mag-apura ang BOC sa pag-imbestigar sa sibaw nga pasangil sa undervaluation sa imported nga bugas humay pagdunggo sa atong mga pantalan mao nga nihiyos pag-ayo ang buhis nga gibayran sa mga negosyante.

* * *

Hangtod naglalis na sila hain na ang RCEF alang sa mga mag-uuma aron nga di maapiki sa pagbaha sa imported nga bugas humay. Niinsistir ang Department of Budget and Management nga may P5 bilyones nga pasiunang gigahin alang sa RCEF karong tuiga apan nipasangil ang National Economic and Development Authority nga gigasto ang kuwarta sa laing katuyoan sa Department of Agriculture.

Ambot may nakapahinumdom ba sa pamunoan sa seryuso nga politikanhon ug katilingbanong implikasyon kon pasagdan nga hingpit nga magutman ang bagang duot sa populasyon nga nagtikad sa atong pagkaon.