Ang buhis sa mga wage earners ug professionals

Niay headline gikan sa akong clippings, dated 2001 pa nga nagkanayon: “Wage earners pay P10,000 more in taxes than professionals.” Ambot kon tinuod pa ka kini hangtud karon.

Hinumdom ko nga ang wage earner nakong amigo, misugilon nga mas daku pa kuno siya’g nabayran sa buhis kay sa amigo niyang negosyante.

Ato kining kutluon: ”Professionals are paying even less taxes than earlier estimated, according to new data released by the Department of Finance. Sa ako nang giingon, wala kitay kasayoran kon ang maong sitwasyon mao ba gihapon hangtud karon.

Matud ni Finance Secretary Jose Isidro Camacho nga sa tuig 2001, ang total amount nga nakolekta sa BIR gikan sa individual taxpayers mikabat og P80.42 billion. Ang bulk niining maong kantidad  gikan 2,605 sa mga salaried workers, kansang buhis gi-withhold automatically sa ilang mga employers.

Sa laktud, atong masabot nga ang mga ordinaryong trabahante (wage earners), mas daku hinuon og bayranan sa buhis kay sa mga professionals. Hayahaya nila no? 

* * *

Maghigot kita of mental health, unsa man ni? Gikan gihapon sa akong clippings, pinitsahan kini og April 15, 2010 (Cebu Daily News), diin ang World Health Organization mipasabot: “Mental health is a state of well-being in which the individual realizes his or her own abilities, can cope with the normal stresses of life, can work productively and fruitfully, and is able to make a contribution to his or her community.”

Atong makita nga ang maong kahulogan, relevant pa gihapon sa atong panahon karon, tungod kay sa atong pagsulbad sa mga suliran nga giatubang karon sa atong nasud, mag-agad man sa kapasidad ug katakos sa atong mental health, to be able to cope with the situation.

Sa ato pa, kinahanglan in good shape ang atong mental health. Midugang ang Google: ”Mental health encompasses our emotional, psychological, and social well-being, affecting how we think, feel, and act, and influencing our ability to cope with stress. It's an integral part of overall health and well-being, impacting how we think, feel, and behave.

Mga epekto sa negative mental health conditions, include “mental disorders and psychosocial disabilities, it can significantly impact a person's ability to function and can cause distress. Mental disorders are serious conditions that can affect thinking, mood, and behavior, and can be occasional or long-lasting.”

By the way, pahimangno sa google: ”This is for informational purposes only. For medical advice or diagnosis, consult a professional.”

Ug gikan sa atong clippings, dugang kasayoran: “Mental health is not just about the absence of mental disorder or illness. Everything can affect a person’s mental health from social, cultural, education and other essential aspects of life. It is even considered as a foundation of being able to maintain a good way of life.”

Busa, maoy atong panghinaut nga atong makab-ot ang kahimsog sa atong paminsar ug panghunahuna, aron magmalampuson kita sa atong pagpakigharong sa sa mga suliran nga naghasol kanato karon.    

Kon unsa man unsa man ang main issue nga karon naghasol kanato, ato kining i-identify ug atubangon fairly and objectively, dili politically.