Sumala sa labing ulahi ng pagtuon ug pag-analisar sa marketing firm nga Kantar, kadaghanan sa mga Pinoy adunay extra nga trabaho o ba kaha nagsugod og negosyo aron lamang madugangan ang ilang kita. Miresulta kini sa gitawag nga “hustle culture” diin, sa tuyo nga madugangan ang income, nakompromiso usab ang ubang personal nga gimbuhaton ug mga naandan’g kalihokan. Makapahinumdum sa buta nga makililimos nga nagbutang sa iyang atubangan og duha ka lata nga butanganan sa limos. Sa dihang gipangutana nganong duha gyud ka lata ang iyang gibutang, yano’ng mitubag nga, “Nagtukod ra ko og lain’g branch kay lisod na ang panahon karon. Ateerr!
Gi-ayran ang ROTC
Midaghan ang mga pundok nga mipadayag sa ilang pagsupak sa laraw sa kagamhanan sa pagpabalik sa mandatory Reserve Officers’ Training Corps (ROTC). Alang kanila, ang pagbalik sa ROTC gitumong lang sa katuyoan paggamit sa mga kabatan-onan isip mga ‘mokoy’ sa geopolitical nga mga panagbangi. Nabahin ang opinyon sa katawhan kabahin sa ROTC. Apan dili ikalimod nga daghan ang benepisyo nga makuha sa ROTC kay matud pa sa uban, “Sa ROTC, nahatagan og katumanan ang panultihon nga ‘Ang pagbuhat maoy nag-uwang sa mga nagmalampuson ug niadtong mga nagdamgo lang’.” Muleeng!
Dako…ang sweldo
Nabatyagan sa Commission on Filipinos Overseas (CFO) nga ang social media usa sa nag-una’ng hinungdan sa nagkadaghan nga mga Pinoy nga naminyo o nahimo’ng kapuyo sa mga foreign nationals. Mipasidaan ang CFO sa mga Pilipino, labi na sa mga kababayen-an nga magma-inampingon lang gyud sa pagpili sa ilang paris. Taliwala sa pasidaan sa CFO, dili ikalimod nga daghan mga Pinoy ang nakakaplag og maayong mga foreigner isip kapikas sa kinabuhi. Matud pa bitaw sa among silingan nga nakabana og Amerikano, “Sagdi lang og magsige ko’g adjust sa iyang kinaiya ug kultura kay matagbaw man ko kay dako man pud ang iyaha…ang iyang sweldo ba.” Pagkatoytoy!
Able to read and write
Usa ka taxi driver nga si Abraham Alcontin Verdida maoy labing una nga mipasaka sa iyang Certificate of Candidacy (COC). Matud ni Verdida, misuway lang kuno siya’g dagan bisan sa iyang kakabus kay wala man kuno’y mawala kaniya kon dili siya makadaug. Bugalbugal sa atong election laws ang pagtugot pagpadagan niadtong wala gayo’y tinuod nga kapasidad paglusad og tinud-anay nga kampanya. Matud pa sa akong amigo, “Kon mangaplay ka bisan janitor, kinahanglan nga college graduate, apan kon modagan ka pagka-gobernador o congressman o bisan presidente, igo na nga maantigo ka’ng mobasa ug mosulat.” Fezteleern!
Makalansad Bisan Mongoloid
Namahayag ang COMELEC nga dili nila mahimong balibaran si Alice Guo, ang mayor sa Bamban, Tarlac nga gi-dismiss sa Ombudsman, kon ugaling modesider kini nga mo-file sa iyang Certificate of Candidacy tungod kay ang ilang gahum “ministerial” lamang kon COC na ang hisgutan. Bisan sa daghan dili maayo nga sangputanan, wala man gihapon amendaha sa COMELEC ang maong lagda. Tungod kay ministerial ra lage ang ilang katungdanan, adunay posibilidad nga bisan “mongoloid” o kadtong nabalhog na sa mental hospital, mahimong mo-file sa ilang COC. Fishkots!