Napakyas pagbayad sa buhis

Dear Atty. Divine,

Ang akong mga ginikanan dunay property sa probinsya apan sud sa pipila na ka tuig wa nila mabayri ang buhis. Karong bag-o sa dihang ang akong tatay miadto sa munisipyo aron sa pagbayad sa buhis, natingala mi kay dako man og bayranan sa buhis tungod daw sa balay nga among gitukod sukad niadtong 2015 hangtud  karon ug sa penalty. Nganong karon pa man ni nila pabayran og tingob nga dako na hinuon kaayo mi og bayranan? Nganong wa man ni nila giapil sa pagpabuhis sa miaging katuigan? Unsa man diay gibasihan sa ilang pagkolekta sa buhis sa among balay nga simple ra man unta ni? Makatarunganon ba ning ilang gibuhat namo attorney nga nagdoble na man hinuon ning among paga buhisan? Daghang salamat. -- Alma

Dear Alma,

Kun ikaw adunay yuta, obligado ka nga mobayad sa buhis matag tuig ngadto sa City Hall o sa Munisipyo diin mahimutang ang imong property. Kun ang  yuta,  gitukuran og building o balay, magbayad sab ka og separate nga  buhis sa maong building o balay matag tuig. Mao nay nahitabo sa property  sa imong parents nga gitukuran og balay, kinahanglan nga mobayad sab sila og separate nga buhis matag tuig sa building nga gitukod. Ang basihan sa Assessor’s Office sa pagkwenta sa buhisanan mao ang value sa property basi sa iyang Tax Declaration. Mamahimo mo nga mangutana sa Assessor’s Office kun nganong karon pa nila gitingob sa pagkolekta ang buhis sa balay.  Di gyud ta maka-iskapo sa buluhisan kay ato man kanang obligasyon. Ang maayo nimong  buhaton karon mao ang  paghangyo sa Assessor nga i-waived nila ang penalty niini og  imo sab silang hangyuon nga hinay-hinayan lang ninyo sa pagbayad. -- Atty. Divine

Alang sa inyong pangutana, palihug lang sa pag email sa [email protected] ug akong tubagon ang inyong pangutana pinaagi sa akong column matag Miyerkules, Sabado ug Domingo.