EDITORYAL - Pilipinas dangpanan sa refugees

Naila ang mga Pilipino sa pagka-hospitable o maayong moatiman og bisita. Kinaiya na sa matag Pilipino nga idalit ang labing maayo niining pagkaon o higdaanan sa mga bisita agi og pagpakita og maayong pamatasan.

Niadtong panahon sa Ikaduhang Kalibutanong Gubat, kapin usa ka libong Israeli refugees ang gidawat sa Pilipinas ug gipapuyo sila dinhi nianang mga panahona tungod kay walay bisan usa ka nasud nga gustong modawat kanila kay nahadlok sila nga panimaslan sa Nazi Germany (panahon ni Adolf Hitler) nga nigukod kanila.

Laing gitabangan ug bukas sa kasing-kasing nga gidawat sa Pilipinas mao ang mga gitawag nga White Russian refugees nga gikan pa sa Russia. Sila kadtong mga kaniadto miyembro sa gobiyerno o supporters sa kataposang Czar sa Russia nga si Nikolas II sa pamilyang Romanov nga gipapatay sa mga Komunista human sa Bolshevik Revolution.

Ang mga White Russians nidagan padung sa China, apan dihang niulbo ang rebolusyon sa mga Komunista pinangulohan ni Mao Zedong batok sa Koumintang niadtong 1949, napugos paglayas ang gibanabanang 6,000 ka Russian refugees ug ang Pilipinas lang maoy nidawat kanila. Si kanhi presidente Elpidio Quirino mipapuyo kanila sa Tubabao Island sa Guiuan, Samar hangtud nga sila hinayhinay nga naka-immigrate ngadto sa Amerika.

Apil sab sa gidawat sa Pilipinas ang mga refugees gikan sa South Vietnam sa dihang nalupig sila sa mga North Vietnamese niadtong 1975. Sila temporaryong gipapuyo sa Palawan samtang giproseso ilang mga US visas.

Karong bag-o, ang pagbalik sa Taliban sa Afghanistan niadtong 2021, liboang Afghans nga nagtrabaho sa mga buhatan sa US ug sa mga kaalyado niining mga nasud  apil na ilang mga pamilya ang nanglayas sa ilang nasud.

Apan tungod sa kadaghan naglisod og apas ang US paghatag kanila og special visas maong kinahanglan silang ipahiluna sa luwas nga lugar o nasud kay nameligro ilang kinabuhi sa mga Taliban didto sa Afghanistan.

Ang Senado ug and Department of Foreign Affairs gikatakda pang motuki sa request sa Amerika nga temporaryong ipahiluna dinhi ang mga Afghans. Hinuon ang Amerika maoy mogasto para sa ilang pagpuyo dinhi.

Ang pagkamaabi-abihon sa mga Pilipino ug kasaysayan niini nga di mobalibad pagtabang niadtong mga labing nagkinahanglan mao tingali nabutang sa hunahuna sa mga Amerikano, nganong sa kadaghang mga nasud nga pwede nilang dad-an sa Afghans, dinhi lang gihapon kini nila buot dad-on.