EDITORYAL - Nangespiya ang China?

Dunay Chinese ‘fishing boat’ nga nasakpan sa mga sakop sa Philippine Coastguard diha sa kadagatan sa Guiuan, Samar pipila ka adlaw na ang nakalabay. Apan ang makapahibulong, nganong wala kini mga gamit panagatan. Ang Parola Class Multi-Role Response Vessel BRP Cabra sa PCG miluwas sa pito ka mga tripulante sa FV KAI DA 899. Ang pito wala makatubag sa mga pangutana sa PCG, Bureau of Immigration ug uban pa kabahin sa ilang tuyo sa maong lugar.

Ang Eastern Samar toa na mag-atubang sa dagat Pasipiko. Sa unahan sa amihanan niini nahimutang ang bag-ohay lang napuno sa teritoryo sa Pilipinas nga Benham Rise o Philippine Rise nga na-award sa panahon sa administrasyong Aquino.

Ang maong kadagatan dugay na kaayong tradisyonal nga panagatan sa mga Pilipino apan wala pa kaayo ma-explore sa Pilipinas.

Apan gawas sa mga isda ug marine resources, ang maong lugar importante kaayo para sa seguridad sa nasud diha sa Pasipiko kay naa kini sa bukana sa Bashi Channel, ang kadagatang nag-ulang sa Taiwan ug sa Luzon.

Kaning Bashi Channel agianan sa mga barkong gikan sa South China Sea apil na ang panggubat sa China padung sa Pasipiko. Sa unahan niini nahimutang ang Guam nga teritoryo sa Amerika nga diin dunay mga base militar.

Kaning panagatan sa China nga nasakpan sa Guiuan makapaduda kaayo. Dili ba kaha sila kabahin sa pangespiya sa China nunot aning nagkainit nga tensiyon diha sa Taiwan Strait? Hinuon, pwede ra sab kaayong mamakak kining mga tripulante sa pagpangangkong ilang gilabog sa dagat ang ilang mga gamit sa panagat aron mogaan tungod kay nasudlan na sila og tubig gumikan sa kadautan sa panahon.

Ang pangutana lang kun nganong naabot sila sa maong dapit, kung sa West Philippine Sea lang dili na kaayo makapaduda.

Sa bag-o pang milingkod ang administrasyong Duterte, dunay Chinese oceanographic ship nga nasakpang nagsige og bahis-bahis sa Benham Rise. Dili ba kaha konektado ang maong fishing vessel sa operasyon niadtong barko nga giabog sa PCG kaniadto?

Duna bay gibiling ‘listening devices’ diha sa lugar nga pagaduawon matag karon ug unya?

Samtang maayo kaayong nakadayeg ang China sa pagluwas sa PCG sa ilang mga tawo, dili kini rason aron papaulion lang dayon sila hangtud di maklaro ang ilang intensiyon sa lugar.