Starring ang Guadalupe

Headline sa The Freeman sa miaging pila ka adlaw (nakabasa na tingali mo niini):  “Guadalupe leads top 10 barangays in active cases.” Something nga atong ikauwaw tungod kay naghulagway man kini sa atong pagka-gahi’g ulo. Maayo unta to kon ni-top kita sa pagka labing limpiyo nga barangay, o pagka-matinumanon sa mga health protocols niining panahon sa pandemic.

Hinumdoman nga and dili maayong balita nagkanayon: “Guadalupe topped Cebu City’s 79 other barangays in terms of the number of active COVID-19 cases, data from Emergency Operations Center from Jan. 9 to 22 showed.”

Ato kining gituki pag-usab dinhi tungod kay sa atong pagsulat niini, nagpadayon man ang pagsaka sa gidaghanon sa mga kaso sa na-positibo (hinaut nga mag-anam-anam na kini pag-us-os karon).

Ang gobyerno, inabagan sa media, kanunay nga nagpahinumdom kanato nga dili mokompiyansa tungod kay ania pa uban kanato ang coronavirus.

Apan, ang uban kanato wala magtagad niining maong pahimangno, dili na mag-facemask ni mag-face shield (ambot ngano), ug dili mo-observe sa social o physical distancing.  Ang uban usab wala ug dili na motuman sa mga lagda sa curfew hours.

Pastilan, pagkagahi gyud nato’g mga ulo. O hilabihan ang atong pagkabadlongon. Walay disiplina  ug wala kitay consideration sa uban nga posibling matakdan gumikan sa atong pagpasagad.

Sa iyang bahin, si Secretary Roy Cimatu mihagit sa kapitan sa barangay sa dakbayan sa Sugbo, pag-“step up” sa pagbatok sa virus, otherwise, “back to square one” kita.

So, kon magpabilin ang atong pagkagahi’g ulo, ang atong pagka-walay disiplina, ug kon magpabaya ang atong mga punoan sa barangay, adunay purohan nga mobalik kita sa uno. Kuyaw! Matud ni Cimatu: “We have done it before. There is no reason we cannot do it now,” Bitaw, nganong nahimo man to nato  nga mianhi sila si Cimatu ug mga kauban, diin na-contained man nato ang pagkaylap sa virus … nganong dili man ni nato mahimo karon?

Unsa man, atong pabalikon sila si Cimatu nganhi sa siyudad? Dili ba ni nato mahimo kon kita lang? Hagit kini sa atong mga kapitan sa barangay. Magtinbangay kita. Sa mga Kapitan, ihikling una nato ang politika.

Regardless sa inyong mga political affiliations, mga suloguon kamo sa lungsod. Gipili kamo aron mualagad sa katawhan, ug dili aron mahimong ulipon sa inyong mga amo sa politika. Sa ilang giingon: ang bayan muna.

Unya na nang politika, hapit na bitaw ang 2022 nga eleksiyon. Di gyud mo makahuwat? Ayaw sakyi kining kaguliyang nga ato karong nasinati aron lang pag-promote sa inyong mga politikanhong damgo ug tinguha (or whatever your agenda is).

Ilang gi-identify ang mga tinubdan sa transmission gawas sa panimalay: workplaces, social gatherings, prison facilities, vacations, hospitals and medical frontliners, public markets and supermarkets, neighborhood transmission, eateries, mall strolling, inbound travelers, exposure to a probable and COVID-19 positive patient, delivery services, dialysis centers, visitors, processing documents, funerals, coffee shops, and the homeless.”

So, daghan gyud kaayo ang mga tinubdan ug hinungdan sa pagtinakdanay, nga kon motuman lang kita sa mga health protocols, ug atong pahumokon bisa’g gamay lang ang kagahi sa atong mga ulo, ato gyud nga kapugngan ang pagkaylap niining imported nga kagaw.