Duna kitay dautang kinaiya, kining atong pagpahimulos taliwa sa kasakitan sa uban. Inay nga motabang, iduot na hinuon ngadto sa tumang kasakitan kadtong nag-antus gumikan sa katalagman. Dili malalis unsa ka dako kining kasakitan nga ato karong gisagubang gumikan sa makapatay nga kagaw sa coronavirus.
Gumikan niini, maoy gikinahanglan ang panaghiusa ug pagsinabtanay sa isig-usa kanato. Apan, alang sa uban natong kaigsuonan, ilabina sa mga negosyante, kining maong katalagman, kahigayunan alang kanila, ang pagpahimulos pinaagi sa pagpaburot sa ilang mga prisyo.
Alang kanila, matag katalagman nga mohapak kanato, happy days are here again! Pagkatig-a sa ilang mga kasingkasing.
Sa kaulohan, aduna nay pipila ka negosyante ang gipasakaan og sumbong gumikan sa overpricing kon pagpaburot sa mga prisyo sa ilang gipamaligya. Pastilan!
Dinhi sa ato, sumala sa napatik sa The Freeman, adunay tulo ka namaligya sa public market sa usa ka dakung barangay ning dakbayan, ang giingon nga nag-atubang og imbestigayson gumikan sa pagsupak sa price freeze order taliwa sa atong giatubang karon nga COVID-19 pandemic.
Nakita sa pasiunang pakisusi nga ang mga prisyo sa mga prutas ug utanon misaka by 100%. Grabe pud; ang uban by 30%.Ang Cebu City Legal Office (CLO) mi-issue na og show cause order batok niining tulo ka mamaligyaay sa merkado publiko sa barangay, ug gihatagan sila’g tulo ka adlaw pagtubag sa maong cause order.
Gikutlo ni City Legal Officer Rey Gealon ang particular nga ordinansa: “City Ordinance No. 2486, otherwise known as the ‘Cebu City Market Code of 2007’ considers this unreasonable and unconscionable price increases as prohibited acts which likewise carries with it an administrative penalty of cancellation of the market lease contract or closure of their market stalls.”
So, klaro nga gipanalipdan sa city government ang mga pumapalit gikan sa pagpahimulos sa unscrupulous, kining walay balitaan nga mga negosyante nga magpasaka sa ilang mga prisyo, taliwa sa atong kalisud.
Magpaabot kita sa resulta niining maong kaugmaran. Ug atong hangyoon, ug magpakiluoy kita sa atong mga magpapatigayon, gamay o daku, to please moderate your greed. Ayaw pahimusli kining katalagman nga ato karong gisagubang.
* * *
Niay nindot nga balita, atong kutluon: “France has allocated additional funding of 2 million euros (P109.4 million) in grants to strengthen the surveillance, diagnosis and response systems of the Philippines and four other Southeast Asian countries to the coronavirus disease pandemic.”
Dinhi sa atong nasud, ang Research Institute for Tropical Medicine (RITM) maoy gipili nga makapahimulos o makagamit niining maong financial assistance gikan sa Fransiya.
Ang RITM makadawat og direct nga support alang sa dugang mga kahimanan sa panglawas, “diagnostic kits, protection for personnel, reinforcement of human resources, training and skills transfer, deployment of mass diagnosis strategies complementing current molecular diagnosis and support for data processing, ug kini in partnership uban sa France’s Institute for Research for Development (IRD) to strengthen COVID surveillance.”
So, nindot ni. Naghulagway sa panagtambayayong ug pagtinabangay sa kanasuran sa tibuok kalibutan, subay sa giingon nga “no man is an island.” Ug ang mga third world countries sama sa atong nasud, maoy daku nga maka-benefit niini.