EDITORYAL - Pangandaman ang sunod

Gawas sa gitawag nga “new normal” nga diin ang publiko mag-usab na sa ilang pakighugoy-hugoy aron dili matakdan og sakit sama sa coronavirus disease (COVID-19), dili unta kutob lang dinhi ang mahitabo.

Ang makalilisang nga pagkatap sa maong virus nga susama kapaspas sa kalayo nga nitila sa uga nga kagugnan, makapamata unta sa gobiyerno sa nasudnon ug lokal nga level.

Nakita sa sitwasyon karon nga wala gyud makapanapo ang Pilipinas sa ingon niini kalapad nga kadaut sa usa ka virus tungod kay bag-o alang sa mga eksperto sa medisina ang maong virus. Hinuon dili lang ang Pilipinas ang nakasinati niini kondili ang tibuok kalibotan gyud. Kinahanglan gyud mag-umol og buwag nga ahensya ang gobiyerno nga motutok sa mga makatakod nga sakit ug kini ipaubos gyud sa pagdumala sa Executive Department aron nga dili na moagi sa grabeng burokrasya sa gobiyerno.

Kun ubos kini sa presidente, dili sila mag-agad sa desisyon o rekomendasyon gikan sa Department of Health kun kinahanglan bang mag-lockdown o kun simbako aduna na usab laing epidemiya o pandemiya nga mabantayan gikan sa ubang mga nasud.

Sa lokal nga pangamhananan, importante kaayo nga dunay reserbang pondo ug mga bugas ang matag LGU. Kinahanglang duna na silay kapalitan og binulto nga supply niini pinaagi sa pakig-alayon sa mga dagkong suppliers.

Labaw sa tanan, tanang lokal medical health units ug mga tambalanan, publiko man o pribado mangandam daan sa mga gamit nga nakita karong maoy unang nangahurot sama sa mga personal protective equipment, facemask, face shields, surgical gloves, disinfectants, alcohol ug uban pa.

Aduna nay giandam daan nga mga isolation centers nga kabutangan dayon sa mga pasyenteng kinahanglang ibuwag sa ubang pasyente ilabi kun kini highly-contagious sama sa COVID-19.

Ang pagtumaw sa maong virus bisan kun molurang na kini dili garantiyang dili na kini mobalik matag tuig. Walay nakatagna kun duna na pud unyay mas bangis pa nga virus ang motumaw. Busa ang pagpangandam gikan sa gobiyerno hangtud sa mga pamilya mahinungdanon gyud sugod karong panahona.