Naniudto mi atbang sa Fuente Osmeña sa dakbayan sa Sugbo dihang nikalit lang og ngiob, dayon nihayag pagbalik dungan sa pagbundak sa kusog nga uwan. Nagdinaganay ang mga nanglakaw ug napugos ang mga nag-motorsiklo sa pagpasilong sa buildings.
Labihang dagkoa sa lusok sa uwan nga human lang sa pila ka gutlo may nitumaw dayon nga mga lim-aw sa tubig sa ubos nga mga bahin sa sidewalk ug kadalanan palibot sa Fuente.
Pasiuna lang diay sa mas grabeng baha sa ubang bahin sa Metro Cebu sa pagka hapon ug sayong gabii.
* * *
Nangalumos ang mga sakyanan nga nisungasong tungod sa kalawom sa baha sa A.S. Fortuna (taga hawak) ug sa Talamban ug Tipolo (taga tuhod). Labing lab-as nga mga ebidensiya nga ang baha di masulbad sa pagtukod og task force ug paglusad og laing hugna sa mga pagtuon.
Gipakaingon sa natanggong nga mga motorista ug mga pasahero nga hinungaw ang uwan sa mga bagyong Ramon ug Sarah nga nagkadungan pagsud sa nasud.
Apan segun sa PAGASA, namugna ang pat-ak pat-ak nga uwan tungod sa grabeng kainit sa udto ug sayong hapon.
* * *
Wa gyud tay dag-anan. Ikatulong semana na sa Nobyembre apan susama lang gihapon kaalimuot sa El Nino ug ting-init sayo ning tuiga.
Gisigehan lang ta og saad nga nia nang Amihan apan nasangit lang sa Luzon tungod sa tulo ka sunudsunod nga bagyo karong buwana.
Labing uwahing pasalig sa PAGASA nga makabatyag na gyod ta sa gikamingawan nga katugnaw karong Disyembre. Sa labihang kainit sa kinadak-ang bahin ning tuiga, abunda ang mga sukaranan sa pagduda.
* * *
Nipasidaan na ang World Meteorological Organization (WMO) nga nagkadako ang kahigayonan nga malabwan pa sa 2019 ang kainit sa nangaging katuigan.
Bisan si United Nations (UN) Secretary General Antonio Guterres nibutyag nga ang niaging lima ka tuig (2015 ngadto sa 2019) maoy kinainitan sa kasaysayan.
Lain ning pahinumdom nga ang problema sa global warming tinuod ug nikuyanap na. Matod ni Guterres mao ni gubat nga kinahanglan ug mahimo natong dag-on.
Hinaot nga mapugwat ang lokal ug nasudnong mga opisyal sa atong kagamhanan. Nga hangtod karon nagpaundayon sa bangis nga kampanya sa pagpamutol sa kakahoyan ug pagpanamastamas sa kinaiyahan.
* **