Pagpasayon pagbayad sa buhis

Usa sa mga problema ning atong gobiyerno mao ang paghasul o kining kuskos balungos, bureaucratic red tape sa atong pag-transact business uban sa nagkalainlaing buhatan sa gobiyerno.

Sa city hall pananglitan, nga nagbuntaog sa facade niini ang giingon nga public office is a public trust, lakip sa atong pagbayad sa buhis, hasul kaayo. Dugay kaayo, usahay pabalikon ka sunod adlaw. Ambot nganong dili ni sila mangita’g paagi nga dili mahasul ang mga magbubuhis.

Ngil-ad hunahunaon nga maghatud ka’g kwarta ngadto sa city hall, aron among others, isweldo sa mayor, bise mayor, mga konsehal, mga department heads, ug sa tanang empleyado city h all, apan hasulon ka.

Busa nalipay kita niining nahunahunaan ni Mayor Ed Labella nga mahimo nang ipaagi sa mga bangko ang atong pagbayad sa buhis. Maayo unta og mahinayon ni.

Kay in my case, pananglitan, mangadlawon ko pag-adto sa city hall aron mauna ko pagbayad sa buhis sa yuta. Hinuon, nakabintaha ko’g gamay tungod kay isip senior citizen, unahon ko sa pagtagad, although usahay mauwahi ko’g gamay tungod kay daghan usab nga mga senior citizen ang mas sayo ug nag-una pa kay kanako.

Gisultian na ni Labella ang buhatan sa mamahandi ug ang konseho niining maong laraw, kinsa matud niya, business friendly kining maong innovation pagbayad sa buhis.

Sa nasayran, ang mga depository banks sa city hall naglakip Philippine Veterans Bank, Land Bank of the Philippines, ug ang Development Bank of the Philippines. Sa ato pa, dili na unya kita maghuot sa treasurer’s office.

Tan-aw ra ba nako, mas smiling, mas mapahiyumon ug mas matinagdanon ang mga empleyado sa mga bangko kun itandi sa mga ‘public servants’ (unta) sa mga buhatan sa gobiyerno.

“Maghimo gyud ta og innovations nga makapa-encourage sa atong mga negosyante nga naa sa syudad nga mohatag og dugang investment, giving them convenience and at the same time complying with the rules,” nagkanayon si Labella he said.

Laing laraw ni Labella mao ang pag-extend sa validity sa mga business permits ngadto sa duha ka tuig, inay usa ra ka tuig. Pagkakaron, matag tuig, magpunsisok ang mga negosyante sa city hall ug sa mga dapit nga i-designate sa city hall pag-renew sa ilang mga business permits. Nganong hasulon man tuod nato matag tuig ang mga tinubdan sa salapi o main source of funds sa city hall?

Dugay na man kining maong sitwasyon, nganong wala man makahunahuna ang mga previous administrations niining maong mga innovations?

* * *

Niay nindot kaayong headline: BRT, MRT, cable cars to start operating in Metro Cebu at the end of ’21.” Nindot no? So, mahinayon gyud diay ang BRT? Kini ubos sa Integrated Intermodal Transport  System (IITS) sa ‘build, build, build’ project sa gobyerno.

Ang tigum nga gipasiugdahan nila ni DOTr Secretary Arthur Tugade ug Assistant for the Visayas Michael Dino, gitambongan sa mga opisyales sa World Bank ug sa South Korea.

Matud ni Tugade, committed sila pagpatuman niining maong mga proyekto, nga among others makasulbad sa nagka-grabe nga suliran sa trapiko sa Sugbo. Anaa na sila sa detailed engineering design, ug maoy atong panghinaut nga matuman ang ilang projections nga ma-operational na kini sa maghinapos ang tuig 2021.