Pag-ban sa pabuto

Gipangkulbaan karon ang sektor sa pagpamuhat og pabuto sa Pilipinas nunot niining plano nga higpit na nga pag-ban sa pabuto subay sa mando ni Presidente Duterte.

Kinsa may dili pangulbaan nga milyones pesos man ang puhonan niini ilabi na sa mga dagkong pabrika didto sa Bulacan ug dinhi sa Lapu-Lapu City.

Daghang mga pamilya ang nagsalig sa pabuto gikan sa paghimo ug pagbaligya niini.

Apan kining matanga sa trabaho maoy usa sa labing daghan og mga kalapasan ug gani daw gibalewala hasta ang ilang kaugalingong seguridad ug kaluwasan gikan sa aksidente.

Kung dili pa lang gud unta magpabaya, dili man kini makakawhat og atensyon sa mga opisyales sa gobiyerno. Daghan man gud kaayong mga violations gikan pa lang sa pagkuha og permits, safety, pagsunod sa mga labor laws ug uban pa nga wala hatagi og pagtagad.

Ang rason sa mga nanghimo niini nga ‘seasonal’ ra kini nga panginabuhian kanila. Nagpasabot nga matag Pasko ra sila manghimo ug kung mokuha sila og mga permits ug uban pa hasol na para kanila ug dugang gastos usab kini.

Apan dili unta kalimtan nga negosyo man kaha kini? Nganong dili man hatagan og pagtagad kining mga rekisitos nga alang man kini sa seguridad sa ilang negosyo?

Tinuod tempo-tempo ra kini apan dili ikalimod nga kusog ang halin niini nianang tempoha.

Gawas pa niana, daghan na usab nga kabataan ang naguba ang kaugmaon tungod sa pabuto. Dili man tuod kini sala sa nanghimo og pabuto kay di man sila’y namaligya aduna gihapon sila’y papel sa pagkaguba sa mga batang nabuthan.

Lain pang sayop mao kining kinawat-kawat nga pagpamaligya og mga illegal nga matang sa pabuto nga bisan gidili aduna gihapoy mga pabrika nga magkawat-kawat og himo niini kay aduna man say mangita ug mamalit.

Diha usab sa kabarangayan, way ayo ang mga barangay opisyales hasta ilang mga barangay tanod kay dili man gyud intawon mamadlong nianang mga mamaligya og pabuto nga bisan ang mga batang wa pay buot baligyaan man sa namaligya.

Sa ato pa,  gikan pa lang sa pabrika hangtud na sa tindahan walay pagpakabana ang mga tawong nagnegosyo niini. Busa mas maayo gyud nga i-ban na lang kini sa hingpit. Total dili man kini ray gisaligan sa mga tighimo niini sa tibuok tuig ba.

Aduna may laing matang sa pagsadya pinaagi niining pyrotechniques nga gamiton sa fire works displays. Mas maayo pa kini kay toa ra sa ibabaw mobuto ug medyo layo sa disgrasya ang kuyamoy sa kabataan.