Dili tanan motubo buhi (1)

May sikat nga kanta'ng makalingaw kaayo, nga nag-uloha'g "Dili tana'ng guwapo lalake". Pasiaw kini apan ang mensahe aduna'y kamatuoran. Bitaw, naa sa'y lalake nga guwapa, nga nakadaug gani sa mga 'beauty pageant'. Nauso na  ni karon sa atong panahon, kay gisagop na man sila sa mabuot nga katilingban.

Wa kini kalainan sa tema nato karon nga 'Dili tanan motubo buhi'. Usa lang kini sa pagsuhid sa kasayuran, aron paugnaton ang salabutan. Kay dagha'ng butang nga nitubo nga wa nay kinabuhi. Apan sagad, sama sa sagbot nga patay na'ng  natusta sa adlaw, apan inigkalunhaw buhi kini'ng nitubo pagbalik, di ba?

Sa mga utangan, nagtubo sab ang utang kay wa kabayri, patay na ang paglaum niya kay wa man gyu'y ikabayad. Kun makabayad man, ang tigpautang mao'y mabuhi.  Pipila lang ni's kamatuoran nga angay matukib sa kinabuhi.

Sa lai'ng bahin, ang lohika sa siyensya lahi apan susama ra ang sistima. Sama pananglitan sa atong buhok, kun imong ibton o putlon, motubo kini'ng motaas pa'g maayo. Nasayud ba kita, nga mga patay'ng selyula kini'ng buhok? Apan sa unsa'y katarungan, ngano ang buhok motubo pa man kun kini patay na?

Bisa'g ako maglisud sa pagtuo, apan ang mga eksperto, mipasabot kanato nga ingon diay niini ang sistima. Nga ilawom sa gitugkan nga lugas sa buhok, naa'y nagtubo'ng espesyal nga mga bag-o'ng buhi'ng selyula sa panit, nga dali ra sab kini'ng mangamatay, nga mahimo'ng 'keratin' o nanggahi'ng tisyu sa buhok. Kun nakaobserbar ta's buhok nga ato'ng ibton, ang tumoy sa inibtan, may makita nga sebu o tisyo. Mao na ang mga buhi'ng selyula sa panit (skin cells). Nga kun mangamatay na ni, naa nasa'y dagha'ng mopuli'ng mga buhi, nga permi nakasumpay sa buhok, hangtud motaas kini'ng igawas sa bagulbagol o sa ilokan. Mao'ng mora'g nitubo ang buhok apan kabilin ni's mga patay'ng selyula sa panit.