EDITORYAL - PHL frontline sa bagyo

Kun tan-awon ang mapa sa Asya-Pasipiko, ang Pilipinas maoy pirmeng masugamak sa mga dautang panahon ilabi na kun bagyo.

Sumala pa sa Philippine Atmospheric Geophysical and Astronomical Service Administration dunay average nga 18 ngadto sa 20 ka bagyo matag tuig nga mosud sa Pilipinas.

Gikan sa buwan sa Mayo o Hunyo ang bagyo motadlas gikan Pasipiko ug mosud sa Bicol region ug usahay sa Eastern Visayas dayon lahos sa Luzon padung sa gawas ngadto sa West Philippine Sea dayon sa China o sa Japan.

Ini og abot sa “ber” months, ang bagyo manukad ubos pa g’yud sa   sidlakang bahin sa Pasipiko ug mosaka padung sa kasadpan. Sagad kini moigo sa Eastern Visayas ug Eastern Mindanao (Surigao area) dayon mogabas sa Kabisay-an, Palawan ngadto na sa West Philippine Sea.

Dili na angayan ikahibulong nga nabutang ang Pilipinas sa listahan sa mga nasud apektado sa dautang panahon kada tuig. Sa tuig 2013, ang Pilipinas maoy numero uno sa listahan sa nakaangkon og dakong kadaot, kini gihisgutan sa UN Climate Change meet didto sa nasud sa Peru.

Nianang tuiga gikumot sa super typhoon Haiyan (Yolanda) ang Kabisay-an ug nagbilin og kapin 6,300 ka tawo nga nangamatay .ug  13 bilyones dolyares ang danyos.

Nagkagrabe ang kahimtang sa panahon karon tungod sa climate change, ang  Pilipinas gihapon maoy mahan-okan sa grabeng epekto niini nungka ang mga dagkong nasud nga maoy tinubdan sa polusyon kadungan sa ilang paglambo. Kining pag-usab sa panahon, adto mabasol sa duha ngadto sa tulo ka nangaging henerasyon nga wala magtagad sa mga “warning” sa mga eksperto kaniadto. Karong adlawa, nag-atubang na usab sa laing hulga ang mga Pilipino, ang bagyong Ruby. Nakat-on na unta ang katawhan kun unsaon pagpamenus sa impact niini sa ilang mga kinabuhi.