Kuyaw nang daan nga agian ang bukirang barangay sa Manipis sa Dakbayan sa Talisay. Mas nameligro pa gyod ang mga motorista ug mga pasahero ug labi nang mga molupyo tungod sa sunudsunod nga pagdahili sa yuta. Maong makapalandong ka sa among gibati dihang naabtan mi sa pagbunok sa kusog nga uwan samtang nagdulhog sa dan niadtong Huwebes sa hapon.
Ngiob ang tibuok palibot. Napugos ang drayber sa among crew cab sa ABS-CBN pagpasiga sa suga aron makakita sa agianan. Tungod sa kadangog sa dan, labihang hinaya sa among dagan. Maong nabantang nako ang kapaspas sa bul-og sa baha sa tiilan sa habog nga bakilid sa usa ka bahin ug sa ngilit sa lawom nga pangpang sa pikas nga bahin.
* * *
Nakaginhawa mi og luag nga wa masugamak og bisan unsang dahili sa yuta hangtod nga nakakanaog sa patag. Apan maoy akong namat-an pagka sunod buntag ang text messages sa akong gikaila nga mga molupyo nga nagpahibawo nga sa pagka tungang gabii nidahili na sang bakilid duol sa utlanan sa Barangay Kampo 4 ug sa Kampo 5 nga sakop na sa Barangay Manipis.
May sukaranan ang mga awhag nga tak-opan na lang sa trapiko ang Manipis sa di pa mahitabo ang laing bangis nga katalagman. Apan unsaon na man lang ang inadlaw’ng lakaw ug panginabuhi sa mga molupyo?
* * *
Bisan giunsa og pangita sa mga opisyal sa barangay, way patag nga luwas nga luna nga haom nga kabalhinan sa 100 ka pamilya nga labing nameligro sa pagdahili sa yuta. Gawas pa, way alternatibong panginabuhi nga ikatanyag ang gobyerno alang sa mga molupyo kon mosugot nga molugsong sa patag.
Maong hangtod karon pagarpar ray tubag sa lokal nga mga opisyal sa mga pasidaan sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) nga nameligro ang eskuylahan ug ang kabalayan sa Manipis. Manguros na lang tang daan sa dugang pagdahili sa yuta nga gawas nga moggusbat og kabtangan mahimong mokalas na gyod og mga kinabuhi.
* * *
Nidahili ba lang ang yuta sa Manipis tungod sa katitip sa mga bakilid? O may sukaranan ang pasangil sa mga opisyal sa barangay nga ang pinasagdan nga pagpangubkob sa anapog maoy nakatandog sa yuta maong dali rang molihok kong magbunok ang uwan? Tinuod bang gikan sa kabukiran sa Manipis, Maghaway ug kasilinganang mga barangay ang anapog nga giabuno sa South Road Properties (SRP) ug ubang higanteng mga proyekto?
Samtang gitimbang-timbang pa kon tak-opan na bang dan sa Manipis aron mapugos ang mga molupyo pagpangita og mas luwas nga kapuy-an, mas maayo tingali nga tinud-on pagsusi kinsay niburot sa pag-upaw ug pagkubkob sa kabukiran ug unsang mga buhatan sa gobyerno nga nakigkonsabo o nilingiw lang sa kalapasan. leo_lastimosa@abs-cbn.com