Pugos nga trabaho

Makalilisang ang bag-ong nigawas nga pagtuon karon. 215 milyones ka  bata sa kalibutan ang biktima sa child labor. Bisan sa ilang ka-inosente, makakugang nga trabaho ang ilang gihimo. Ang uban nila napugos sa paghimo sa delikadong buhat. Ang uban, giisip nga usa ka tulobagon sa pamilya ang tanan. Ang nakapait, daghan sa mga minor de edad ang nagtuo nga normal lang nga ilang himuon ning tanan tungod kay aduna silay responsibilidad sa ilang pamilya. Ug samtang nagkadugay, nahimo nang tataw nga talan-awon sa palibot ang mga bata nga motrabaho nga maglisud na ‘ta sa pagtimbang-timbang kung sayop pa ba ang ilang gihimo.

Ang kawad-on ang usa sa mga rason nganong adunay mga bata nga mapugos sa pagtrabaho. Sa usa ka lungsod sa amihanang Sugbo, normal nga talan-awon na nga adunay mga minor de edad nga mangmata og sayo aron mosakay sa mga dagkong truck paingon sa katubhan. Sila ang mga tapasero nga nagdawatan lang og P80 matag adlaw. Sa usa ka shoe factory sa dakbayan sa Car-car adunay mga bata nga inay sa mga tunghaan magyampungad, anaa sa pabrika. Ang uban, kauban pa nila ang ilang mga ginikanan. Sa lungsod sa Cordova imong mahimamat ang mga bata nga sayo sa buntag hangtud na sa hapon, nagkapuliki nga nagsu’d sa pulbora diha sa mga pabuto. Matag karon ug unya, atong mahimamat ang mga sugilanon sa mga batan-ong babaye nga sa ilang pangidaron, gibugaw na sa ilang mga paryente o silingan.

Apan adunay laing nawong ang child labor nga ato nang gibaliwa ug daw giisip na lang natong normal. Ang mga bata nga anaa sa kadalanan namaligya og tubig, candy o sigarilyo nabutang sila sa peligro apan daw giisip na lang nga normal nga trabaho alang nila. Ang mga bata nga nitabang sa pagkulit sa mga lapida kilid sa mga sam-ang. Ang mga bata nga nag-uban-uban sa ilang mga inahan samtang naninda og isda. Ang mga bata nga sa ilang pangidaron gi-uban na sa amahan sa iyang pagpanagat. Ang mga bata nga sa ilang ka-inosente kinahanglan nang mo-uban sa pagpamanday, pagmasa sa semento o paghakot og bas. Kining tanan, maisip nga child labor apan atong giisip nga yanong talan-awon sa usa ka pamilya nga naningkamot.

Ang United Nations nihatag og mas yano ug daling masabot sa pulong nga child labor. Kung ang usa ka bata, depende sa edad nga napatik sa balaud sa usa ka nasud, imong gipatrabaho nga di’ haum sa iyang kusog ug pisikal nga kapasidad, maisip nang child labor. Kung ang imong anak gipaapil nimo sa trabaho sa balay nga bisan lisud alang sa iyang pisikal nga kusog, maisip na ning dakong sayop. Kung ang imong anak imong gipalaba gikan sa alas otso sa gabii hangtud na sa tungang gabii—child labor na. Kung ang imong anak imong gipa-plansta og taglima ka oras o gipatanom og tagpila ka oras o gipatrabaho sa kusina sa mga oras nga magtuon unta sa leksyon ang bata—child labor na. Mas klaro ang paghatag unsay buot ipasabot sa child labor apan luyo sa ka tataw—daghan lang gihapon ang niabuso.

Ang labing pait tungod kay di’ lang sa pamilya ang pagpangabuso. Anaa ni sa mga tawo nga mas adunay gahum sa paghatag og oportunidad sa mga bata aron nga motrabaho. Nahibaw-an nga ang mga negosyante, mas mopabor nga batan-on o minor de edad ang ilang patrabahuon. Una, mas barato ang sweldo nga ilang gitawag og suhol. Ug labaw sa tanan, wa’y gahum ang mga bata nga moreklamo o magporma og unyon aron barugan ug hingusgan ang ilang katungod isip mga trabahante. Tungod sa maong konsepto, mas makakugang ang pagsaka sa mga minor de edad nga nagtrabaho na bisan sa ilang pangidaron.

Ang kakabus ug ang kalayo sa mga bata gikan sa tunghaan ang usa sa mga nakitang rason nganong mas nisulbong pa ang child labor. Apan ang mas pait nga kamatuoran nganong daghang mga bata ang nabutang sa peligro ang kinabuhi tungod sa ilang gitrabahoan kini tungod sa kakuwang sa pagpakabana sa katawhan ug pag-isip nga kining tanan normal lang nga panghitabo.

Email: [email protected] or [email protected].