Leksiyon sa Myanmar

Hinaot nga naminaw si Gobernador Junjun Davide sa Sugbo sa mga gipanulti ni Presidente Thein Sein sa Myanmar atol sa ilang pagduaw sa isla sa Bantayan sa niaging semana. Kay si Thein Sein gawas nga nakasaksi mao pa gyo’y primero ministro sa iyang nasud ug maoy nagduma sa pagtabang sa mga biktima sa bagyo nga susama kabangis ni Yolanda nga nihapak sa ilang nasud lima ka tuig nang nilabay.

Kapin sa 130,000 ang nangamatay sa bagyong Nargis sa Myanmar niadtong Mayo 2, 2008. Di na ni mahitabong maapsan sa gidaghanon sa nangamatay sa bagyong Yolanda nga gikabalak-ang mokapin sa 7,000. Katuohang pangangkon ni Thein Sein nga nakatugkad sa kasakit sa mga biktima sa bagyo.

* * *

Apan ang labing mahinungdanong leksiyon nga ikahatag ni Thein Sein ngadto nilang Presidente Aquino, Gobernador Davide ug ubang naningkamot pagpabarug sa mga dapit nga naggusbat ni Yolanda mao ang paglikay sa kasaypanan nga ilang nahimo sa Myanmar human sa bagyong Nargis:

•Way matinud-anong kampanya pagpabakwit sa mga molupyo nga labing nameligro sa higanteng mga bawod nga gipasidaan nga mamugna tungod sa kakusog sa hangin pila ka adlaw sa wa pa motugpa si Nargis; ug

•Wa dayon pasudla sa military junta, nga maoy tinuod nga hawod sa Myanmar niadtong higayona, ang mga hinabang gikan sa United Nations, Estados Unidos ug ubang kanasuran.

* * *

Natapakan hinuon ni Thein Sein ang lapad nga kahaw-ang sa mga hinabang pinaagi sa paghingpit sa rehabilitation sa mga dapit nga naggusbat ni Nargis sud lang sa tulo ka tuig. Nga angay’ng panig-ingnan ni Davide pagtuman sa iyang saad pagpabarug pagbalik sa amihanang Sugbo sud sa usa ka tuig ug ni kanhi senador Panfilo Lacson kinsa nipasalig nga mahingpit nang rehabilitation ni Yolanda sa 2016.

Laing mahinungdanong kausaban sa Myanmar ang nahitabo human sa bagyong Nargis: Segun sa mga eksperto ang katalagman nakapakumbinser ni Thein Sein nga usbon ang karaang mga paagi sa lima ka dekada nang diktadura ug nga mas matubag ang mga panginahanglan sa katawhan pinaagi sa paghangop sa demokratikanhong kausaban.

* * *

Gihulagway si Thein Sein nga labing ligdong nga heneral sa Myanmar. Maong siya’y gipili sa military junta nga mobanos pagduma sa nasud samtang mopadaplin sila ug hilom nga magpahimus sa katigayonan nga nakawkaw. Ang paglampos ni Thein Sein pagkumbinser ni Aung San Suu Kyi, giilang bayani sa Myanmar ug lider sa oposisyon, pagsalmot sa piniliay ug paglingkod sa bay balaoranan maoy giisip nga nakapahungaw sa nag-ung-ong nga rebolusyon batok sa mga heneral.

Wa pa molampos ang kausaban ni Thein Sein. Mahimong mapakyas. Ug mobalik ang diktadura. O mapulihan sa mas agresibong mga haligi sa demokrasya. Apan nagtudlo siya nato og bililhong pagtulon-an: Usahay ang katalagman mahimong tikanganan sa mas masaarong ugma.

* * *

Email: [email protected]