SARO, na-shot sa taro

Dili ba kaha politika ang nagpaluyo niining pagsang-at og kaso sa usa ka contractor batok sa Department of Public Works and Highways (DPWH) tungod sa kapakyas sa naulahi pagbayad sa road concreting sa Mactan Circumferential Road sa dakbayan sa Lapulapu?

Nakapangutana ko niini tungod sa paglambigit sa ngalan ni Mayor Paz Radaza sa maong kontrobersiya.

Sa kiha nga gisang-at ni Mary Ann Gonzalodo, tag-iya sa Gonzalodo Enterprises, nga miapil sila sa bidding nga gipatawag sa DPWH niadtog 2011 aron maoy motrabaho sa proyekto sa Lapulapu.

Sumala pa sa report sa The Freeman kagahapon, ang Gonzalodo maoy kinaubsan og bid price ug mao kini nakadaog alang sa P18.8 milyones nga proyekto.

Apan dugang pa sa report nga si Engineering Office OIC Santiago Suico mihangyo nga pasugdan na lang ang proyekto bisan wala’y Special Allotment Release Order (SARO), ang dokumento isip bayad sa proyekto.

Ang balita nagkanayon nga tungod sa hangyo ni Suico ug ni Mayor Radaza - bisan walay SARO – misugod ang Gonzalodo sa pagtrabaho sa karsada niadtong Disyembre 12, 2011, dungan ang pasalig nga bayran ang kompaniya kun mogawas na ang SARO.

Ambot unsang pagka-unsaa ug basin na-shot sa taro ang SARO, wala man gyud kini mogawas, mao nga mipasaka na lang og kaso ang Gonzalodo batok sa DPWH.

Kining isyuha tataw’ng magamit na usab sa mga kaatbang sa mga Radaza sa mosunod nga mga eleksiyon.

Apan taym pa ra gud, nganong misugod man og trabaho ang Gonzalodo nga wala man diay SARO ang proyekto?

Miabot pa gyud og 84.07 porsiyento ang nahuman sa proyekto una pa nabangali sa mga tagdumala sa kompaniya nga wala gyu’y SARO nga migawas hangtod nakagasto na kini og P15.3 milyones sa road concreting sa Lapulapu.

Risgo kaayo ang gihimo sa Gonzalodo pagtrabaho sa proyekto nga wala pay klaro nga mogawas ba o dili ang SARO.

Basin na-shot ra sa taro ang Gonzalodo sa pasalig sa DPWH.

Apan dako akong pagtuo nga wala’y kalibutan ang mayor sa Lapulapu niining kapakyas sa DPWH pagtuman sa ilang obligasyon ngadto sa kontraktor.

Kay ang siyudad igo ra modawat sa proyekto nga ihatag sa nasyonal nga kagamhanan, pinaagi sa DPWH.

* * *

Unsa pa may mahimo sa Senate Blue Ribbon Committee pagpamugos og imbestigar sa pork barrel scam nga klaro naman nga apil sa maong tinunto ang ilang mga kauban nga mga magbabalaod?

Nakalawgaw ra gyud sa imbestigasyon sa Ombudsman kanang pag-apil-apil ni Senador Teofisto Guingona III pagsusi sa binuang sa iyang mga korap nga mga kaubanang senador.

Ang iyang gihimo kuyaw pa nga magmugna og pabilo sa away tali sa mga senador ug sa mga kongresista nga kakunsabo ni Janet Lim-Napoles pagwari-wari sa P10 bilyones (o sobra) nga Priority Development Assistance Fund (PDAF).

Igo na unta ang gihimong imbestigasyon sa Ombudsman, base sa mga dokumento nga gipagawas sa Commission on Audit (COA). Apan misuol hinuon ang grandstanding ni Guingona pinaagi sa pag-summon sa mga whistleblowers ug kang Napoles mismo aron paatubangon og hearing sa Senado.

Para nako, wala nay gamit kanang imbestigasyon sa Senate Blue Ribbon Committee. Ang tahas sa maong komitiba mao ang pagsusi sa mga kasaypanan sa mga senador ug aron usab makarekomendar og mga balaodnon kalabot sa isyu nga gituki niini.

Pananglit adunay rekomendasyon ang komitiba batok sa mga kaubanan niining senador, wala na kini kapuslanan tungod kay aduna nay mga rekomendasyon ang Ombudsman diin tulo dayon ka senador ang apil sa gikasohan og “plunder.”

Pananglit og lahi ang rekomendasyon ni Guingona, kang kinsa man nga desisyon ang tumanon? Sa Blue Ribbon Committee o sa Ombudsman?

Kun “in aid of legislation” kanang imbestigasyon sa Senado, siyaro sa kadugay nila nga naminaw sa mga isyu sa gawas sa ilang opisina wala gyud sila’y ideya unsang balaodnon ang kinahanglang pandayon o usbon aron ipahaom sa mga isyung ilang nasindolan.

Wala pa gyud koy nahibaw-an nga balaodnon o nahimong balaod nga nahaon gikan sa daghan nilang mga “investigation in aid of legislation” sa nangaging mga panahon.

Tan-awa ninyo nang imbestigasyon sa Blue Ribbon, adunay mga senador nga kun makapangutana mura’g wala gani kalibutan sa isyu; adunay ubang senador nga kataw-anan kaayo mangutana; ug adunay daghan nga motunga aron maka-harass pinaagi sa pamiit nga pangutana sa mga resource person nga ilang patungahon aron makabalos sa paglambigit sa ilang ngalan.

Aron dili malawgaw ang hapsay nga pag-imbestigar sa Ombudsman, maayong pasagdan lang una kini nga makahuman una pa mo-intra sa ilang circus ang Senado.

Kay ang resulta sa pag-apil-apil sa Senado mao ang pag-imbestigar batok sa mga korap pinaagi sa komitiba nga gialirongan sa mga korap.