Not guilty ang Buhisan dam

Di ang Buhisan dam maoy angay’ng basulon sa kahadlok nga nihakop karon sa kapin sa 10,000 ka molupyo sa palibot. Kay gawas nga luwas ang dam gikan sa mga pagdahili sa yuta nga nahitabo sa kasilinganan nga mga sityo sa bukirang barangay di iyang atraso nga may namuyo sa iyang palibot.

Di gyud unta angay’ng magpaduol sa Buhisan dam ang mga molupyo. Gawas nga di luwas nga silingan ang higanteng mga istruktura ang ilang inadlaw’ng kalihokan makahulga sab sa tinubdan sa tubig. Apan tingali tungod sa kanihit sa mga pinuy-anan ug pagpabaya sa lokal nga mga opisyal nanguhong ang kabalayan nga sa labing uwahing ihap gipuy-an na og kapin sa duha ka libo ka pamilya.

* * *

Way lalis nga dinalian ang panginahanglan pagpabalhin sa mga molupyo ngadto sa mas luwas nga mga dapit. Maong di makiangayon nga inay magtinabangay pagpangita og relocation site nagtudlanay na hinuon ang mga opisyal sa Buhisan ug Cebu City Hall sa responsibilidad pagpahimutang sa nahulga nga mga pamilya.

Bisan sa pasalig sa Metro Cebu Water District (MCWD) nga luwas ang dam ug nga di angay’ng kabalak-an ang pag-awas sa tubig sa mga adlaw nga kusog kay sa naandan ang bunok sa uwan, ang mga politiko napakyas pagpuypoy sa kahadlok sa mga molupyo. Ambot di pa tingali andam pagpatuman sa mas malungtaron nga sulbad sa suliran. Nagdalidali pagpangita sa mas sayon nga lusot--pagtambag paghimo og bagtinganan pagpasidaan sa katawhan kun gikinahanglan nang pagbakwet.

* * *

Mahimong tak-opan sa MCWD ang Buhisan dam nga di maapektahan ang kinatibuk-ang suplay sa tubig sa Metro Cebu. Matud ni Engr. Astro Logarta, tagduma sa Production ug Distribution Department, 5% ra sa suplay ang natampo sa dam. Mahimong tapakan sa ubang tinubdan.

Apan padayong gigamit sa MCWD tungod sa kamakasaysayanon sa dam nga 101 anyos na karong tuiga ug kay nagpabiling maoy labing baratong tinubdan sa tubig. Di hinuon andam nga mangunay pagsulbad sa daghan uyamot nga kakulian, apil nang padayon nga pag-kaingin sa kakahoyan sa ibabaw sa dam ug ang pagkubkob sa bas ug graba sa ubos.

*  * *

Laing dinaliang suliran nga angay’ng pangunayan pagsulbad sa MCWD mao ang pagkuha sa yuta nga nidahili gikan sa upaw’ng kabukiran sa ibabaw paingon sa dam. Gibanabanang katunga na sa dam ang natabonan sa yuta kay wa malimpiyohi sa niaging 13 na ka tuig. Apan way kontraktor nga mosukol pagkuha sa yuta gikan sa ilawom sa dam kay way kaagian ang ilang heavy equipment.

Salamat sa napukaw nga pagpakabana sa mga tagduma sa City Hall, nga wa magpakabana sa mga panginahanglan sa Buhisan, may sukaranan nang MCWD paglab-as sa hangyo nga palapdan ang agianan paingon sa dam aron nga makasugod na sila pagtrabaho.

* * *

Email: [email protected].