ABELLANA NATIONAL SCHOOL, Cebu City - Magbawon og pagkaon ang mga magtutudlo nga moduma sa piniliay sa Sugbo, Bohol, Negros Oriental ug Siquijor karong Mayo 13. Usa ni sa mga tugon ni Regional Director Carmelita Dolangon sa Department of Education (DepEd) sa Central Visayas ngadto sa mga magtutudlo nga magsilbing mga sakop sa board of election inspectors (BEIs) ug technicians sa precinct count optical scan (PCOS) machines.
Maayo ang tuyo ni Dolangon. Kun magbawon og pagkaon, makalikay ang mga magtutudlo sa tentasyon sa mga politiko ug politikanhong mga partido nga mangagda nila og paniudto. Nga maoy nahitabo sa nangagi ng mga piniliay. Nga maoy hinungdan nga daghang magtutudlo ang gipasanginlan nga may gidapigan.
* * *
Nakalimot ko og pangutana ni Direktor Dolangon sa iyang pagtambong sa Tubag! sa ABS-CBN Channel 3 nga live nga gipahigayon dinhi kun pila ka kaon kinahanglang bawnon sa mga magtutudlo. Kay di mahimong paniudto ray ilang dad-on.
Kadlawon pang dako nga magsugod og pangandam ang mga magtutudlo sa di pa ablihan ang mga presinto sa alas-7 sa buntag karong Lunes, busa kinahanglan silang magbawon og pamahaw. Ug kay alas-7 man sa gabii mahuman ang piniliay, kinahanglan sab silang magbawon og panihapon. Unsa man intawong putahe ang ilang maandam nga di mapan-os sud sa kapin sa 12 ka oras?
* * *
Pagkaon pa lang gani ang atong nahisgutan. Wa pa ang mas kuti, kutas ug mahinungdanon nilang gimbuhaton pagtugot nga makabotar ang tanang rehistradong mga botante nga magpanon sa mga presinto ug nga maihap ang tanan nilang boto.
Pila ray ilang madawat? Gikan sa P4,300 sa piniliay’ng presidensiyal niadtong 2010, gilaslasan ngadto sa P4,000 nalang karon. Wa pay seguro kon kanus-a madawat. Hagbay ra silang gipasaligan nga andam nang cash cards ug ATMs sa Land Bank of the Philippines ug nga makadawat og pasiunang bayad pila ka adlaw sa di pang Mayo 13. Apan magpiniliay nalang, wa pay niabot.
* * *
Maong mangahas ko paghangyo nimo paghimong mas sayon ug mas gaan sa lisod ug bug-at uyamot nga tahas sa mga magtutudlo. Kun simbako masaag sa imong presinto ug maglisod pagtultol sa imong ngan, ayaw sila awaya. Hinunoa, suknaa sa hilom ang imong kaugalingon nganong wa magsusing daan sa wa pang piniliay.
Kun dugay makabotar tungod sa kataas sa linya sa mga botante nga mas unang niabot sa mga presinto, palihug ginhawa og lawom ug ayaw yawyawi ni balikasa ang mga magtutudlo. Hangad sa langit ug pasalamat nga daghang nigamit sa ilang balaanong katungod sa pagpili. Kay di gyud intawon sayop sa mga magtutudlo nga bisan naghuot nang daan ang mga eskuylahan niadtong 2010 gamay rang nadugang sa PCOS machines nga gipalit sa Commission on Elections (Comelec).
* * *
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com