Ang imong legal nga asawa o bana ug mga anak maoy gitawag sa atong balaod nga compulsory heirs nga buot ipasabot niini nga sila gyud ang makasunod sa imong kabilin kun ikaw mamatay na. Apan kun ikaw way anak, kinsa ang angayan nga mo-inherit sa imong kabtangan? Maka-inherit ba sa kabtangan sa asawa ang illegitimate nga anak sa iyang bana? Kana nga pangutana ang atong tubagon karon.
Dear Atty. Divine,
I am an avid reader of your column. I am married with no child yet. My husband had an illegitimate child, wa niya angkona pero gibuhi sa iyang mga ginikanan. Gipa-eskwela, kuhaon ra sa mama kung magbakasyon. Nidako ang bata nga liwat kaayo niya pero dili iyang apelyido ang gidala. Ang akong mga pangutana. Sa bahinay sa kabilin, pila ka percent ang mapunta sa illegitimate child? Maapil ba ang akong napundar? Kung di ko kaanak, mapunta ba sa illegitimate child ang tanan namong pinaghirapan sa panahon nga mamatay na mi? Unsay akong buhaton nga adto sa amo tagsa-tagsa ka mga ginikanan o mga igsoon mapunta ang akong kayod?Gusto sa mama sa bata nga pabunyagan ug usab ang bata kay padal-on sa iyang apelyido ug para mo reflect sa NSO. Naa nay baptismal with only the mother’s name, inig pa register pwedi raba wala’y father’s name? Kung ibutang, What are the advantages and disadvantages?
Please help me, I want to know more on this. Dili ba mas naay karapatan ang akong pamilya sa pagkuha sa mana kay sila nagpadako, nagbuhi, nagsakripisyo nako?
— Sabby
* * *
Dear Sabby,
Basi sa atong balaud, kun ang usa ka amahan mamatay nga adunay legitimate ug illegitimate nga mga anak, ang bahin sa illegitimate nga anak katunga lang sa bahin sa legitimate child, sa ato pa, kun usa ka ektaryang yuta ang ma-inherit sa legitimate nga anak, tunga sa ektarya ang ma-inherit sa illegitimate. Ang imong bahin dili na mapunta sa illegitimate child sa imong bana kun dili adto na mapunta sa imong mga compulsory heirs like sa imong bana kun buhi pa siya ug imong mga anak. Kun pananglitan wa kay anak unya patay na sab ang imong bana, ang imong mahulog nga compulsory heirs mao ang imong mga ginikanan so sila ang makasunod sa imong kabtangan. Apan aron pagseguro nga ang imong kabtangan mapunta sa gusto nimong hatagan ilabi na kun wa kay mga anak mas maayo nga magpahimo ka og Last Will and Testament aron imo nang ma-distribute ang imong kabilin basi sa imong kagustohan. Samtang kalabot sa imong pangutana sa pagpadala sa apelyido sa imong bana sa iyang illegitimate nga anak, dili man pagpabunyag pag-usab ang solution niana kun dili mao ang pagpa-usab sa entry sa Birth Certificate sa bata ngadto sa Local Civil Registrar basta ma-acknowledge na sa imong bana ang iyang anak. Ang baptismal record dili na makapausab sa records sa bata sa Civil Registrar ug sa NSO bisan kun makadaghan pa siya magpabunyag kay ang basihan gyud niana mao ang iyang Birth Certificate. Kun mabalhin ang apelyido sa bata ngadto sa apelyido sa imong bana, advantage na on the part sa bata kay hayan dili na siya maglisod sa pag-claim sa iya unyang bahin sa kabilin sa iyang amahan human siya giangkon na niini. Hinaut nga akong natubag ang tanan nimong pangutana. God Bless. —Atty. Divineâ€
Alang sa inyong pangutana, ipadala lang sa Legal Corner sa Banat News sa V. Gullas Street, Cebu City or email sa flores_divina@yahoo.com. ug akong tubagon ang inyong pangutana matag adlaw’ng Miyerkules ug Domingo pinaagi sa akong column.