Kausa nangutana ko sa mga tigpaminaw sa “Arangkada†sa DYAB 1512 khz unsay labing maayo nga internet service provider (ISP) sa Sugbo. Nagkalainlain ang ilang girekomendar. Pinasikad sa ilang nasuwayan ug nahibaw-an. Apan kasagaran nila nipataban og pasidaan: Tanang ISPs saba kaayo sa pagpasalig sa labing paspas nilang koneksiyon; apan labihang hiloma sa pait nga kamatuoran nga ang labing hinay nilang koneksiyon itlog, as in di lang umang kun dili mokaging gyod ang internet access.
Sa akong bahin, duha na ka ISPs ang akong nasuwayan. Una, ang Smart Bro nga kasagaran nahimong Smart Broken. Maong nisuway ko sa ikaduha, ang Sky Broadband nga paspas sa sinugdanan apan karong bag-o mas daghan nang palyar.
* * *
May nakasulti nako parte sa pocket wifi sa Sun. Maong dihang nakahigayon ko pag-adto sa shopping mall usa ka Sabado, gipirmahan nako tanang dokumento ug gipakita ang tanan nakong bawon nga IDs ug credit cards aron lang tug-anan nga pabalikon ko human sa upat ka oras kay ila pang susihon kasaligan ba ko og postpaid account.
Wa na ko sa mall pag-text nila nga nakapasar ko sa ambot unsa nga pakisusi nga ilang gihimo. Nibawos ko’g text nila nga inigka ugma na lang ko mobalik. Nakugang ko pagbalik pagka ugma. Kay serado diay’ng ilang shop kun Domingo. Pasayloa nga di na ko mobalik didto.
* * *
Sunod nakong nadunggan nga may pocket wifi ang Smart. Niadto dayon ko ug gipakisayran ang tindera kun mahimo bang ipaputol na lang ang orihinal nakong Smart Bro connection ug pulihan sa pocket wifi.
Giingnan ko niya nga mahimo. Pero di pa una nila putlon. Kay nahutdan sila og units sa pocket wifi. Unya na nila putlon kun magsugod nang akong bag-ong koneksiyon. Usa ka semana na kong nagpaabot. Ambot nganong hangtod karon wa pa kong kahukom mobalik pa ba o dili.
* * *
Kahakog sa ISPs ang nag-unang hinungdan sa kaluya sa atong internet connection. Laing hinungdan mao ang kainutil sa National Telecommunications Commission (NTC) pagpanalipod sa mga konsumidor gikan sa pangabuso sa ISPs. Mao nga ang mga konsumidor way laing mahimo gawas sa pag-antos sa bisan unsa kanihit nga serbisyo, samtang ang ISPs nga gipangulohan sa higanteng mga kompaniya sa telepono nagpabusdik sa dagko nilang ginansiya.
Dasonan hinuon nako ang paniid sa mga eksperto nga ang labing dakong hinungdan sa kaluya sa internet connection sa Pilipinas, nga napamatud-an sa mga pagtuon nga maoy ikaduhang labing hinay sa tibuok kalibotan sunod lang sa Indonesia, mao ang kakuwang sa kumpetinsiya. Samtang gatosan ang ISPs sa ubang kanasuran, walo ra sa Pilipinas. Nganong maglisod pagsud ang bag-ong ISPs? Nakatag-an ka. Tungod sa daghang pagdili sa balaod nga sinuwat ra sab sa mga kompaniya sa telepono.
* * *
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com