Ang posporo ni Dito

Nagkasawop na ang adlaw dihang nakahukom si Dito nga biyaan na lang ang lungag sa hunasan nga iyang gitubli, usa ka hapon niana.

Tingali tungod sa kaisog sa tubli, ang isda nga eto o ba kaha ang ubod nga nagpuyo sa lungag, namatay na. Nagpanakla lang si Dito nga mibiya sa halapad nga hunasan sa lungsod sa Tuburan.

Balintunga ang hunas kay buwan sa Agosto.May hunas sa sayo nga buntag ug may hunas usab sa pagka palis.

Bisan og may gilay-on ang among barangay gikan sa hunasan, apan kami nga taga Tominjao, maghinultol gayud sa pag-adto sa hunasan, ilabina kun dako ang buwan kay dagko ang unod sa swake, ang unod sa amahong ug uban pa nga ikasud-an.

Ngitngit na nga miagi si Dito sa dako'ng kahoy'ng tugas nga nag-umbaw sa pergola sa tunghaan. Kahadlokan kining dapita, ilabi na sa mga bata nga magsuliyaw pagdagan sa kahadlok.

Usa kuno ka kadlawon ingon sa may dakong kumbira tungod sa maong kahoy kay hayag man kaayo. Diha'y mga higayon nga may mositsit sa mga bata ini'g tungod mismo sa dako'ng kahoy.

Kun adlawan man gani, himoon kini nga pahuwayanan sa taga laing barangay nga moagi paingon sa lungsod o magtungas ba kaha paingon sa bukid, o duwaanan sa mga bata.

Apan ning gabhiona, nag-inusara si Dito dinhi gikan sa hunasan. Nagsugod na og gimaw ang buwan nga mao pa gyud ang pagsubang.

Mosadya ra kini kun tingklase kay ang mga bata anhi man magduwa.

Apan nahingangha si Dito diha nga may nabati siya nga kasikas matag bundak sa iyang lakang.

Gibati'g kahibu'ng si Dito, may kahadlok nga mihadla sa hapo niyang lawas. Maoy mibandabanda sa iyang huna-huna ang mga estorya kabahin sa dakong kahoy.

Gipaspasan niya ang iyang lakang apan sa iyang pamati mopaspas usab ang kasikas. Kun mohunong siya, mawala usab ang kasikas.

Hinabulan sa kakulba ug dagkong singot, wa'y duha-duha nga misinggit si Dito."Tabanggg!" dungan sa pagbulhot og dagan. Nagkayabo-yabo ang iyang kuha sa hunasan.  Nagkabang ang iyang tingog dihang mitangka siya sa ilang nataran, nga gisugat sa iyang asawa nga nataranta usab.

Igo na lang siya'ng nangumo dihang iyang nadiskobrehan nga ang pospuro nga diha sa iyang bulsa mao diay ang magmugna og kasikas matag bundak sa iyang mga lakang. (Kataposan)