Misiyagit ang ungo sa unang subang

Nagubot ang mga lumolupyo sa sityo Lungag-Bitin dihang upat ka baka ug upat ka kabaw nanghay-ad diha sa daplin sa lugot nga wala nay mga kinabuhi. Kasagaran wala nay mga atay. Ug wala na say mga dugo. Mura’g gipangsuyopan. Ug tungod niini gibati’g kahadlok ang mga lumolupyo. Ug ang kapitan dinhi sa ilang baryo nga si Edot mipasalig nga paningkamotan gyud niya nga masulbad kining pagsige’g pamatay sa ilang mga binuhing hayop dinhi sa ilang balangay.

“Hilabihan ka mangtas ang naghimo niini. Dili ordinaryong tawo ang nagbuhat niini. Kap,” si Julio pa ngadto sa Kapitan nga nagbarog diha sa pultahan sa ilang barangay hall.

“Mao gyud nay akong pagtuo, Julio, busa kamong tanan dinhi magmatngon na, magbantay ini’g abot sa gabii. Kay basin og kinabuhi na sa tawo ang makalas human sa mga hayop,” kalma ang tingog ni Kapitan.

Pagka-ugma sa gabii duna na poy gibalbal apan dili na hayop kun dili tawo na gyud. Si Kaloy ang anak ni Damian sabungero nga mopasiugda kanunay sa tigbakay dinhi sa sityo. Mihilak taman si Damian.

“Dili gyud nako pasayloon ang maong ungo,” ni Damian pa nga nagbakho. “Duna koy pangontra nila, busa dili sila magdugay sa kamangtas.”

Si Benigno nga palahubog dugay nang nagduda sa pamilya ni Minong nga igsuon ni Kapitan Edot. Kay kini gud si Minong nadungog nga gipaktol kuno kay nidaot ug unya nadungog na pud nga maong mihigos ang lawas kay gipatakdan. Ug kini hilom nga gihambin ni Benigno sa iyang dughan. Kay si Kaloy iyang pag-umangkon, busa kinahanglan nga doblehon niya ang pagpaniid sa maong pamilya. Kay dihay kausa nakita man niya si Igmod nga anak ni Minong nga naglubong og mga dagkong bukog didto sa bungtod. Kun unsa kadtong mga bukoga mao nay makapalibog sa hunahuna ni Benigno. Apan kanunay niyang giandam ang iyang pistola ug kanunay’ng naniid sa balay nila ni Minong. Unya usa ka gabii mihilom siya’g adto sa balay nilang Minong ug mao kini iyang nadunggan samtang sila nangaon.

“Tay, Tay Minong, tamboka niining unora, uy,” niini pa samtang mihigop ug unya mikaon sa sabaw ug unod sa ilang gisuwa.

“Oo, kay dako man tong pagkatawo si Simeon,” ni Minong pa.

Sa pagkabati ni Benigno sa gisulti ni Minong, kalit nga mibukal ang iyang dugo ug midali siya’g saka sa taas sa balay nilang Minong ug unya...Bang! bang! bang! milanog ang upat ka masipang buto sa iyang pistola. (Kataposan)