Ang kahoy nga abotanan

Nakita na niya ang kahoy nga nagbarog sa kinatung-an sa bungtod. Apan nahisagmuyo si Marina kay patay na kini. Wala na kini mga dahon. Mga sanga na lang ang iyang nakita nga mora’g nangiyugkos sa kagaay. Nganong namatay man ang kahoy nga ilang abotanan?

Hinuon, dugay na kadto nga anhi sila dinhi kanunay’ng mag-abot si Fernan.Duna sila’y mga panumpa. Ang ilang panumpa mao nga mobalik sila dinhi kun matuman na nila ang ilang mga pangandoy sa kinabuhi.

Oo, tag-as silang duha og mga pangandoy. Ang iya ni Marina mao nga gusto niya nga makaadto sa Uropa ug samtang si Fernan pangandoy niini nga malibot niya ang tibuok kalibotan.

“Unya, kun pananglit usa kanato malimot na pagbalik dinhi niining atong abotanan nga kahoy nga nia ning taluktok sa bungtod, unsa may atong buhaton?” ni Marina pa nga mipauraray sa dughan ni Fernan.

“Aw, sayon ra kaayo,” ni Fernan nga nagpahiyom.

“Unsa lagi, sultihi ko,” ni Marina pa, unya nabati nila ang tingog sa mga langgam. Lunlon awit lamang  sa mga langgam ang mitugaw ning ilang panag-abot karon dinhi sa ilawom sa kahoy’ng Dapdap kansang mga bulak nga pulahon og bulok ingon sa nagpintal og katahom sa kahoy.

“Marina, mahal mo ba ako?” gikuptan ni Fernando ang suwang ug dunay makahuloganon nga tinan-awan ang misugat sa tinan-awan ni Marina nga nakasabot dayon ang dalaga.

“Apan, Fernan, dili ba buhat man kana sa magtiayon? “Kun ang usa ka dalaga o babaye motugyan sa iyang lawas ngadto sa usa ka lalaki?” hinay daw hagawhaw ang tingog sa dalaga.

Miyango si Fernan dungan sa paggakos niini sa dalaga. Ug sa sunod nga mga gutlo nangapukan silang duha ubos niining landong sa kahoy’ng Dapdap. Ug napukan ni Fernan ang putling kahoy ni Marina. Apan dugay na kadto.Ug karon....

Mihanggap og hangin si Marina dihang nahimuntog na siya sa may kahoy nga Dapdap. Mitulo ang iyang mga luha nga nagtan-aw sa patay’ng kahoy. Tingali, wala kini makaagwanta sa daghan mga hulaw nga mikastigo niini. Apan ang ilang mga panumpa ni Fernan maoy usa ka dakong buhi luyo sa kamatayon sa kahoy. Gimingaw siya ni Fernan. Ang binuhat nga maoy unang mikutlo sa iyang pagkabulak. Sa dihang gipasarap ni Marina ang iyang panan-aw sa agianan sa ubos maoy iyang nakita ang usa ka tawo nga  sinati niya ang bayhon. Si Fernan! Siya gyod kana! Milumpat ang iyang diwa sa kalipay. Taudtaod, diha na si Fernan sa iyang atubangan.

“Marina, patay na kining kahoy,” ni Fernan pa. May mga puti na nga buhok nga misagol sa mga itom na niining buhok.

“Fernan, maayo kay wala mo pakyasa ang akong pagkontak nimo sa cell phone, komusta ka na?” hinay ang tingog ni Marina.

“Nia, human ko malibot ang tibuok kalibotan, mibalik gyod ko dinhi. Duna na koy mga anak, Marina. Apan patay na ang akong asawa,” ni Fernan nga milingkod sa gamot sa kahoy. Mitupad paglingkod si Marina.

“Ako pod, gikan pa sa Amerika, ug mibalik gyod ko dinhi. Biyuda na ko, ug sa giingon ko na nimo, nia ko tungod kanimo ... ug sa atong mga saad ug panumpa,” gilabog ni Marina ang iyang panan-aw sa halayong dagat nga ilang malantaw gikan sa bungtod.

“Ang akong gugma dili mamatay, Marina, ikaw ang linalang kanunay kong gihandom, matag adlaw sa akong pagpakabuhi. Oo, patay na kining kahoy nga atong abotanan, apan ang kasingkasing may kadena nga dili mokuyog nunot sa pagkamatay ning kahoy. Gihigugma ko ikaw, Marina...” Ug may nabati silang awit sa mga langgam diha sa palibot. (Kataposan)