Kendi

Gikan sa ilang classroom, sadya kaayong nanggula ang mga batang tinun-an sa Grade Four Section One ning buntaga alang sa ilang recess time matag ala-10 sa buntag. Samtang nagpaingon ang kabataan sa kasilyas aron mangihi ug malibang, kadaghanan kanila, isig hikyad sa ilang bawon nga pang-isnak mga pan ug minantikaang saging.

Mikuot si Dondon sa bulsa sa iyang purol. Gihinol niya ang bawon niyang tibuok diyes pesos nga sensiyo. Milantaw siya sa daplin sa dalan nga buyon sa ilang eskuylahan. Nakahunahuan dayon siya sa pagpalit sa iyang makaon alang sa recess time. Nakahinumdom siya sa gitugon sa iyang mama Perla.

“Don, ayaw bayag palit og kendi anang imong bawon nga diyes pesos! Pan ang palita....!”

Apan sa matag adlaw, gisupak ni Dondon ang pahimangno sa iyang  mama. Kendi maoy kanunay niyang paliton ug iyang kan-on panahon sa recess sa buntag. Lami ug ganahan siya sa katam-is sa kendi, ilabi na sa chocolate candy. Napulo ka kending tsokolate ang iyang mapalit sa diyes pesos.

Gihurot na usab og palit ni Dondon ang tibuok diyes pesos niyang sensiyo sa kending tsokolate. Paspas niyang giduom sa iyang baba ang kendi ug gibilin ang laing lima ka kendi sa sulod sa iyang bulsa sa purol. Pagsuod og balik sa kabataan sa ilang  classroom, maoy nasawod sa ilang pandungog ang hilak sa usa ka batang lalakeng tinun-an nga gialam-alaman ni Maam Limbarok, ang maestrang adviser sa Grade Four Section One.

“Tan-awa ninyo, mga bata, gisakitan sa iyang ngipon si Rey! Naghilak siya sa kangutngot sa lungag sa iyang ngipon. Mao ni resulta sa sobra niyang pagkahingaon og kendi matag adlaw. Makadaot sa ngipon ang kanunay’ng pagkaon og kendi ug makapudpod kini sa inyong ngipon. Busa, tumana gayud ninyo ang akong pahimangno ninyong tanan nga dili gayud magpatuyang og kaon sa kendi matag adlaw....!”

Si Dondon nga naglingkod sa iyang lingkuranan,nagpitokpitok ang mga mata nga nagpasiklap sa klasmyet niyang si Rey nga padayong naghilak kay gisakitan sa ngipon, nga maoy epekto sa sobrang pagkahingaon og kendi.

“Sakto gayud diay si Mama ug si Mam!” nagkibotkibot ang baba ni Dondon nga hinay’ng mikuot ug mihinol sa sulod sa bulsa sa iyang purol, sa nahabilin niyang kending tsokolate. Sa linghod pa niyang kaisipan, nakahukom si Dondon nga ilabay niya sa garbage can sulod sa ilang classroom ang nahabiling kendi sa iyang bulsa. Ug dili na gayud siya magpatuyang og kaon sa kendi. Dili na gayud! (Kataposan)