Pagbati sa Biyernes Santo

Sa akong pamatyag, mibukot sa tibuok kong lawas ang inalisngaw sa kainit sa panahon. Gani, morag nag-aso ang karsadang semento sa atbang. Gipaningot gyod ko, uy, nga naglingkod sa among balkonahe nga nag-atubang sa dalan probinsiyal. Wa ko kaayo batia ang hangin sa akong pagpamaypay.

Sa among silingan, nadungog ko ang Unang Pulong sa Siyete Palabras nga gibatbat sa usa ka pari sa Cathedral. Kusog ang tingog sa transistor radio sa among silingan.

Solemne ang palibot. Ang panahon miduyog sa Balaanong adlaw. Laing panahon sa paghandom sa pagpalansang ug pagpakamtay ni Hesukristo sa krus.

Unya nadapit ang akong pagtagad sa usa ka babaye nga nagsakripisyo pinaagi sa pagbunal sa iyang bukobuko samtang naglakaw sa karsada, nagtiniil lang siya. Daot kaayo siya. Mihunong siya. Miatubang siya nako. Namiyahok ang iyang mga aping. Mikurog ko. Wala ko makasabot sa akong gibati niadtong tungora. Nakaila kaayo ko niya. Napulo ka tuig siyang nahanaw. Ug karon, ania, mibalik siya.

Mitutok kanako ang babaye. Adunay kagahapon nga midagpi sa akong kahimatngon.

“Daotan kang pagka anak, Salome. Makasasala ka!”

Naghilak ko nga naminaw sa kusog nga tingog ni Papa nga nagsaguyod sa hilabihang kasilag. Naghilak ko dili tungod sa kaluoy kang Salome, kondili tungod sa kaluoy sa akong mga ginikanan.

“Pasayloa intawon ninyo ako, Ma, Pa!”

Miluhod si Salome apan gisagpa siya ni Mama.

“Layas, Salome! Layas karon dayon!”

Misiga ang luhaang mga mata ni Mama. Naghapuhap siya sa wala niyang dughan. Naglisod siya pagginhawa. Gigakos ko si Mama.

“Lakaw na, Salome! Lakaw na!” Gisingkahan ko ang akong igsoon.

“Nagdanguyngoy si  Salome nga mikanaog sa among balay. Inanay nga mitubo ang kasilag ko kaniya.

Miundang ko’g eskuyla aron paghatag og higayon kang Salome nga makahuman sa kolehiyo.. Maayo siya sa klase. Anugon kun paundangon siya sa pagtungha. Gisakripisyo ko ang akong kaugmaon tungod kaniya. Manghod ko si Salome. Wa na ko mopadayon sa kolehiyo pagkahuman ko sa haysikol sa among lungsod.

Pobre lang kami. Panday sa balay si Papa. Ug si Mama, nanindag isda sa merkado sa lungsod. Naningkamot pag-ayo ang among ginikanan aron masuportahan ang pagtungha si Salome sa kolehiyo. Mitabang usab ko pinaagi sa pagpanahig sinina sa babaye. Makamao kong manahi niini.

Apan nagbinuang si Salome sa pag-eskuyla. Nakigbarkada siya. Misulod og laing-laing bisyo sama sa gidiling druga, pag-inom sa makahubog nga ilimnon. Nanglabay ang mga adlaw sukad sa pagpalayas kang Salome sa among mga ginikanan, nagsunod usab sa pagkamatay si Mama ug Papa. Pulos atake sa kasingkasing.

Gipanghimaraot ko si Salome. Gikasilagan ko siya pag-ayo.

Apan karon, ania siya. Nagsakripisyo niining adlaw nga Balaan. Niining adlaw sa Biyernes Santo. Nagpadayon siya pagtutok kanako. Wala na gyod ko makasabot sa akong gibati. Lahi ang nakita ko sa mga mata ni Salome. Ang mga mata, oo, ang mga mata nga malumo ni Kristo ang akong nakita.

Naghilak kong mikanaog sa balay aron adtoon ang akong igsoon. (Kataposan)