CEBU, Philippines – Pipila sa mga evacuees nga naapektahan sa landslide sa Tinaan, Siyudad sa Naga nanalipod ni kanhi mayor Valdemar Chiong nga wala kini mangasaba kanila diha sa Enan Chiong Activity Center (ECAC).
Ang report nigawas human usa ka ginganlan og Kimberly Monterde nga nagpailang taga Dakbayan sa Naga ang nainterbyu sa media nipasangil sa kanhi mayor nga nangasaba ug nihulga kini kanila nga dili matagaan og financial assistance kadtong mopirma sa kaso nga gipasaka batok sa pribadong kompaniya ug sa kagamhanan.
Usa ka Terisita Alforque, 66, nga taga Sitio Sindulan, Barangay Tinaan uban sa mga evacuees mihimakak nga dili tinuod ang gipasangil sa kanhi mayor.
Sigon pa ni Alforque nga giamong lang sila ni Monterde nga ang tumong ug tuyo mao lang ang pagdaot ni Chiong. Ilang gituohan nga adunay nagpaluyo sa maong pagpasaka og kaso ingon man pagdaot sa kanhi mayor.
Si Alforque miingon nga wala sila makaila ni Monterde ug nihulagway nga pagpanglawgaw lang ang gihimo niini.
Kagahapon sa buntag si Chiong nakigkita sa mga evacuees aron maklaro ang tanan nga nanggawas nga pasangil batok kaniya.
Naglingo-lingo si Chiong sa isyu ug nibutyag nga personal interest lang gyud ang gihuna-huna sa iyang mga kaatbang sa politika ug wala magtan-aw sa kaayohan sa katawhan nga naa sa kalisod.
Si Chiong mobalik pagpapili pagkamayor sa dakbayan samtang ang iyang anak nga maoy kasamtangang mayor nga si Kristine Vannessa Chiong maoy iyang running mate pagka bise mayor. “Dili ni maayo tungod kay it is damaging on the part. Nilansar baya ko… ug dili na akong taras ang manghasi,” matud pa niya.
Naglaraw karon si Chiong nga mopasaka og kaso sa mga tawong namasangil kaniya.
“I am talking to lawyers right now to consult from them kon unsay angay nakong buhaton,” matud sa kanhi mayor kinsa mihulagway niining mga nangdaot kaniya nga mga “irrelevant” kay wala silay balwarte sa politika diha sa siyudad.
MGB-7 sa korte mokomento
Sa laing bahin, ang Mines and Geoscience Bureau- 7 adto na lang mohatag og komento sa korte kalabot sa P5.4 bilyones nga class suit nga gipasaka batok kanila sa mga biktima sa landslide.
Si Marian Codilla, tigpamaba sa Mines and Geoscience Bureau tungod kay napasaka na man sa korte ang maong kaso ilaha na lang paabuton ang kopya sa kiha aron ilang matun-an ug adto na lang sa korte tubagon.
Gawas sa MGB-7 ug kagamhanan sa Siyudad sa Naga, gikiha usab ang Cemex Holdings Philippines Inc.; Apo Land and Quarry Corp.; Apo Cement Corp. ug Lalawigan sa Sugbo.
Bayad sa danyos
Moabot 39 ka mga biktima sa landslide, NGO nga Philippine Earth Justice Center Inc., nga gipangulohan ni environmental lawyer Benjamin Cabrido ang mipasaka og kaso.
Sila nangayo og P500 milyones alang sa rehabilitation fund; danyos nga tag P1 million matag usa sa mga nakalas ug walo nga na missing (P84 million); P1 million matag usa sa 57 ka balay nga nangaguba , kabtangan nga natabunan sa landslide (P57 million); P100,000 kada usa sa pito ka mga nangaangol (P700,000); ug P500,000 kada usa sa 8,262 ka tawong nawad-an og kapuy-an (P4.1 billion); P500,000 sa moral damages matag pamilyang namatyan ug may na missing (P42 million); P200,000 sa exemplary damages sa matag pamilya sa namatyan ug may missing (P16 million); ug P1 million nga attorney’s fees.
Gihangyo usab nila ang korte mopagawas og Environmental Protection Order batok sa quarry operations sa tibuok probinsya sa Sugbo ug giampo nilang ipagawas dayon ang Temporary Protection Order sud sa 72-oras aron pahunongon ang quarry operations samtang nagpadayon ang kaso.
Nangayo usab sila og writ of continuing mandamus aron matino ang carrying capacity sa Sugbo bahin sa pagmina ug quarrying dinhi aron malikayan nga masubli pa ang aksidente. (Rowena D. Capistrano ug May Miasco/IBM)(BANAT NEWS)