Ang bakasi sa mga Buagsonganon

CEBU, Philippines – Dili na tingali bag-o pa kanato ang mga putahe sa nabantog nga bakasi (eel fish), ilabi na ang lamian kaayo nga linarang.

Apan dili lang ang dila ug tiyan ang mabusog sa lamian nga pagkaon, kon dili, naghatag kini og kabulahanan sa kinabuhi ug kaugmaon sa mga magbabakasi sa Barangay Buagsong, lungsod sa Cordova.

Usa kanila ang senior citizen nga si Florencio Escabas, mas naila nga Nong Entoy ngadto sa iyang mga higala.

Lumad gyud nga Buagsonganon si Nong Entoy kinsa nahimo na nga kabahin sa iyang kinabuhi ang pagpanguha og bakasi gikan sa abunda nila nga kadagatan sa Cordova nga maoy iyang namat-an sukad siya nakamatngon og buot.

Giasoy ni Nong Entoy nga dili lalim ang giagian nila nga kalisod gikan sa gamay pa siya hinungdan nga nangandoy siya kaniadto nga makahuman unta sa pagtungha aron mahaw-as sa kalisdanan, apan wala kini mahatagi og katumanan.

Diha nga nagkapamilya si Nong Entoy, mas nakita niya ang reyalidad nga dili gyud diay sayon ang manginabuhi ilabi na kun magsugod na sa pagpanday sa kaugalingong pamilya.

Ang kalisdanan nga ilang nahiagoman maoy nahimo nga inspirasyon ni Nong Entoy sa pagpanigkamot.

Wala’y swerte sa panarbaho

Adunay higayon kaniadto nga nisuway siya sa pagpanarbaho apan wala siya buligi sa kapalaran. Niabot ang panahon nga gipadayon niya ang naandan nga panginabuhi nga mao ang pagpanguha og mga bakasi aron ibaligya.

Sa sinugdanan mura’g kasurenderon siya ilabi na kun barato kaayo ang palit sa mga bakasi. Tungod kay may pwesto man si Nong Entoy daplin sa dagat nga mao usa’y kaligoanan sa mga tawo nga susama sa public beach, dunay nakasugyot kaniya nga mosulay sa pagluto og linarang nga bakasi.

Dinhi nagsugod sa pagluag ang kinabuhi ni Manong Entoy diha nga inanay nga mikusog ang iyang bakasihan nga maoy  naghatag og kaharuhay sa iyang mga anak.

Tungod sa kalami sa luto nga bakasi ni Nong Entoy napagya kini pinaagi lang sa mga pulong sa baba sa mga tawo nga nakatilaw ug nikaylap pa kini hinungdan nga ang mga tawo bisan og gikan sa lagyo nga dapit motuyo lang pag-adto sa Buagsong aron motilaw sa bakasi ni Entoy.

Gipakita kanako ni Nong Entoy ang proseso sa iyang panginabuhi. Tungod kay tigulang naman siya ug dili na makahimo sa pagpanguha og bakasi, mangontrata na lang siya sa iyang mga sinaligan sa pagpanguha sa maong matang sa isda.

Alas kwatro pa lang sa kaadlawon mosakay na sa mga pumpboat ang mga magbabakasi aron makakuha og daghan nga mga bakasi nga ikasuplay nila sa mga baligyaanan og nilarang nga bakasi.

Si Noli Tora, 10 na ka tuig nga manguha og bakasi aron isuplay sa bakasihan ni Nong Entoy. Sa tag P30 matag takos sa nilarang nga bakasi, moganansya si Noli gikan sa P300 ngadto sa 500 pesos kada adlaw.

Gawas sa kan-anan ni Nong Entoy, aduna usa’y mga lab-as nga bakasi ang gipamaligya sa mga kadugo ni Nong Entoy sama nilang Emma ug Leah Tora.        Sa P100 ang tulo ka putos sa mga buhi nga bakasi mokita sila gikan sa P500 ngadto na sa P700 ang matag adlaw.

Ang uban lud-on mokaon og bakasi

Giangkon ni Nong Entoy nga may mga tawo gihapon nga lud-on sa pagkaon og bakasi tungod sa kadanglog niini ug langsa ang baho.

Apan alang niadtong huyang ra ang ginhawaan, adunay bag-ong putahe nga kapilian ug kini mao ang gitawag nga crispy o chicharon bakasi nga maoy bag-ong bakasi flavor karon.

Gipili nila ang mga gagmay nga bakasi ug maoy ilang gi-deep-fru. Human sa singko minutos luto na ang instant kagumkom kaayo nga bakasi, wala’y baho ug lamian gyud.

Mas healthy pa kini kay pure o wala’y timpla ang mga buhi nga bakasi nga magkisikisi pa inig lunod sa nagbukal bukal nga mantika.

Dili lang mga yano nga tawo ang suki ni Nong Entoy kay aduna usa’y mga tawo nga naghupot og dagkong katungdanan sa kagamhanan ug mga personalidad sa kaulohan nga mangaon sa iyang bakasi espesyal.

Alang ni Nong Entoy ug sa iyang mga kauban nga ingon sa susama sa kadanglog sa bakasi ang gipangita nila nga tingusbawan nga gikinahanglan nga kugihan ka sa pagpangita og higayon nga madakpan. Kun kini madakpan na, seguradohon gyud nga makuptan og maayo aron dili mabuhian ug maluto kini sa labing lami nga putahe nga matilawan sa atong dila.

Ingon usab niini kalami ang makab-ot nga kalamposan nga sa atong pagbugtaw nga gihagoan.