CEBU, Philippines - Usa ka tulumanon gikan sa katiguwangan ug karon gipadayon sa sunod nga henerasyon ang pagpahigayon og Sinulog atol sa kapistahan ni Senyor Santo Niño sa pamilyang Diola sa Sitio Sinulog, Barangay Mabolo, dakbayan sa Sugbo.
Si Carolina “Carol” Diola, 63, pag-umangkon sa mitaliwan nang si Lola Estelita “Titang” Diola ang mipadayon sa tulumanon sa iyang katiguwangan.
Si Lola Titang, maoy gibansagan kaniadto nga “Keeper of the Beat” ang tradisyonal ug gitawag nga orihinal nga dance steps sa pagsayaw sa Sinug o Sinulog, usa ka tikang paabante ug kaduha paatras.
Sama sa gihapon, karong Enero 17 sa buntag, ang antigo nga imahen sa Senyor Sto. Niño ilaha gihapon isayaw ug ilang gamiton ang karaang tambol ni Lola Titang sa pagtukar sa ilang sayaw.
Si Carolina anha magdako kang Lola Titang human nagkabuwag ang iyang mga ginikanan ug ang iyang inahan sayo usab nga mitaliwan ngadto sa laing kalibutan.
Si Carolina nga nahinabi sa Banat News mipaambit nga ang iyang apohan nga si Buenaventura “Turang” Diola ang nagpasiugda sa sinulog sa ilang pamilya ug kaniadto dihang bata pa siya permanente usab siyang moapil og sayaw sa ilang pamilya.
Matud pa niya, ang iyang apohang lalaki maoy nangusog kaniadto nga magdebosyon sa Balaang Bata pinaagi sa pagsinulog ug apil sa iyang gipangayo nga magpadayon ang iyang kaliwatan sa paghalad niini bisan mangawala na sila sa kalibotan.
Matud niya nga dihang mitaliwan na ngadto sa laing kalibutan, ang iyang apohan nga si Lola Titang kinsa dalagan-guwang maoy mipadayon sa tulumanon sa amahan niini.
Apan niadtong tuig 2013, sa pangidaron nga 88-anyos si Lola Titang namatay kini tungod sa gihambin niining balatian ug si Carolina kinsa maoy miatiman kaniya maoy gihangyo ni Lola Titang nga maoy mopadayon sa tulumanon sa ilang banay.
“Gamay pa kaayo si Inday Titang kaniadto nga misayaw og sinulog, siguro mga 6 o 7-years old panahon pa ni Tatay Turang,” ni Carolina pa.
Sukad pa kaniadto anha sila magbansay og sayaw sa karsada diha sa ilang lugar ug dunay mga silingan nga mangapil usab apan kasagaran sa moapil ilahang mga paryente.
Butyag ni Carolina nga ang mga ginikanan sa mga miapil karon sa ilang grupo kaniadto, mao usab ang ilang mga dancer sa sinulog.
Sama kang Lola Titang, si Carolina misugod og apil og sayaw sa sinulog dihang 7-anyos pa siya hangtud nga naminyo siya ug nanganak, karon ang iyaha nang mga anak miapil na usab og sayaw.
Tuig 1980 dihang pormal nga na-organisar ang Sinulog ug sa pagbukas niini, usa sila sa mga orihinal nga nag-sinulog diha sa Basilica Minore del Santo Niño hangtud nga miabot ang panahon nga nahimo nang kompetisyon ang pagsayaw sa mga grupong nangapil.
Matud ni Carolina, ang ilang grupo nga “Turang Group” mihakot usab og mga daog atol na sa kompetisyon hangtud sa tuig 1988 dihang wala na sila mosayaw pa bugti sa premyo.
Si Lola Titang maoy midesisyon sa dili na pag-apil sa maong matang sa pagsayaw og Sinulog nga dunay premyo, matud pang Carolina.
Hinuon gibutyag ni Carolina nga naengganyo silang mangapil kaniadto sa kompetisyon tungod usab sa awhag kanila sa kanhi rector sa basilica nga si Padre Amborosio Galendez.
Sukad niadto, mibalik sila sa ilang panaad nga paghalad og Sinulog kada tuig pinangulohan kaniadto ni anhing Lola Titang diha sa adwana ini og sugat sa Imahen sa Senyor Sto.Niño gikan sa fluvial parade sa Mandaue City.
“Wala’y fluvial nga mihunong mi, kada fluvial atoa g’yud mi, sa una si Inday Titang ang magtambol ini’g sugat namo sa fluvial,” matud ni Carolina.
Karong tuiga, gipangayo ni Carolina sa Kahitas-an nga sa kanunay hatagan siya og maayong lawas ilabi na ini og abot sa kapistahan alang sa paghalad nila sa ‘karaang sayaw sa Sinulog’ ngadto sa Balaang Bata. (EIM)