Intawon si Lapu-Lapu papahawaon na gikan sa Luneta!

CEBU, Philippines - Sa mga bata pa mi, waa gyud masulod sa among hunahuna, waa mi mangutana sa among kaugalingon ngano nga si Magellan may gihimoan og monumento didto sa barangay Mactan, wala si Lapu-Lapu. Alang namo, sa inosente namong panghunahuna, hero si Magellan.

Waa lang mi magtagad niini … hangtud nga nakamatngon nami’g buot,  misantop sa among hunahuna ang pangutana ngano nga walay monumento si Lapu-Lapu didto gyud sa dapit sa napukanan ni Magellan.

Pagpanglabay sa panahon, naka-realize mi nga angay pasidunggan si Lapu-Lapu, di lamang sa taga-Opon, kundili, sa tibuok nasud gayud. Kay samtang atong gihimong national hero si Dr. Jose Rizal, tungod kay gipatay siya sa mga langyaw, nganong di man usab nato pasidunggan ang mipatay sa mga langyaw?

Giingon nga ang nahitabo sa Mactan, was the only battle won by the Filipinos. Matud ni Rep. Raul del Mar, Lapu-Lapu was the first defender of our freedom. Busa, kinahanglan pasidunggan sa tibuok nasud.

Maoy hinungdan nga daku ang atong kalipay sa diha nga gitukod ang bantayog ni Lapu-Lapu didto sa Rizal Park o Luneta Park, paghatag og daku ug tukma nga pasidungog sa unang bayani sa atong nasud, taliwa sa pagsupak sa National Historical Institute, kay kono ang Rizal Park alang lamang sa mga bayani nga didto patya sa maong dapit. Alang nila, walay labut si Lapu-Lapu.

Nganong nabutang man gyud si Lapu-Lapu didto sa Rizal Park? Matud ni Rep. del Mar, in  a press statement, sa iyang pagsupak nga hinginlan si Lapu-Lapu gikan sa Luneta Park, atong kutloon kining napatik sa SunStar: “The original intention was to honor Lapu-Lapu as the country’s first defender of our freedom, not only in Lapu-Lapu City but also in other places of the country.  “The grant of space at the Rizal Park for Lapu-Lapu was a hard-earned concession, a public relations coup for the Cebuano hero and the province he represented, as it recognizes him as a national public figure in history.”

Ang mahitabo, kun tumanan sa ilang gusto ang Lapu-Lapu City, ug kun dili mausab ang ilang hunahuna, madayon gyud og sibat si Lapu-Lapu gikan sa Luneta, ang giingon ni Rep. del Mar nga “highly visible symbol of recognition” mahanaw. Pagka-anugon.

Haskang lipaya kaha sa Imperial Manila niining maong lakang sa dakbayan  sa Lapu-Lapu. Alang nila, walay probinsiyano nga “makapuyo” sa Luneta ug sa ubang dapit sa kaulohan, kay ang maong mga dapit alang lamang sa taga-Manila nga mga bayani.

Ma-imagine nato sa kadaghan nang nakaila kinsa si Lapu-Lapu, lakip na mga langyaw, gumikan sa maong bantayog … apan, ila kining ibalhin ngadto sa Punta Engano sa barangay Mactan.  Kinsa kaha intawon ang motuyo pag-adto sa Punta Engano aron lang pagtan-aw ni Lapu-Lapu?  Mora nig informal settler (squatter) si Lapu-Lapu, unya, gi-eject.

By da way, kang kinsa sad kaha ni nga not-so-bright idea no?