Mga drayber ug tag-iya’g sakyanan gikuyawan sa kadagko sa multahan

CEBU, Philippines - Daghan nga drayber ang mireklamo pagsugod na sa Land Transportation Office (LTO) sa pagpatuman sa Joint Administrative Order No. 2014-01 nga gimando sa Department of Transportation and Communication (DOTC).

Naglatid kini sa gipatas-an nga multahan sa mga drayber ug tag-iya sa mga sakyanan nga masakpan sa mga road law enforcers nga makahimo og kalapasan sa lagda sa tukma nga pagmaneho og sakyanan.

Tumo’ng niini nga kamandoan sa DOTC mao ang paghimo’g kampanya batok sa mga kolurum nga sakyanan nga gihimo sa uban nga mapahimuslanon nga mga tag-iya og sakyanan.

Kun gamiton gud ang sakyanan pagpamasahero nga walay prangkisa gikan sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB), dili mobayad ang insurance kun may mahitabo sa mga pasahero atol sa biyahe.

Ang multa ngadto sa masakpan nga magpadagan og kolurum nga bus, P1 million; kolurum nga truck ug vans, P200 mil; awto apil ang walay prangkisa nga taxi, P120 mil; PUJ P50 mil ug P6 mil sa mga motorsiklo.

Sa ato pa, mga motor nga gamiton isip “Habal-Habal,” P6 mil ang multahan sa drayber o tag-iya kun masakpan. Kun masakpan pag-usab nga ang usa ka giisyohan og prangkisa nga nagpadagan kini’g kolurum, kanselahon ang tanan nga prangkisa sa iyang mga sakyanan.

Gawas niana, i-blacklist pa g’yud sila ug dili na tugotan pa nga maisyohan og prangkisa. Ang pag-drive og sakyanan nga walay lisensya o bisan expired lang, apil ang mga giisyohan og student driver’s permit nga walay kauban nga drayber sa ilang pag-drive, P3 mil ang multa. Unya, ang giisyohan og student permit dili na hatagan og lisensya.

Ang pagmaneho og sakyanan nga gigamit paghimo og krimen, ang lisensya sa drayber sakmiton ug multahan og P10 mil. Kun makonbikto na sa salaod, rebokahon ang lisensya. Ang sakyanan, tanggongon sa LTO gawas kun may order sa korte.

Kadto’ng masakpan nga ubos sa inpluwensya sa alak samtang magmaneho og sakyanan, silotan base sa lagda sa Republic Act 10586. Apan dugangan pa kini og multa gikan sa P2 mil ngadto sa P10 mil.

Kun kadto’ng wala na tuguti pagkuha’g lisensya apan mogama-gama og dukomento unya masakpan, P3 mil ang multa ug dili na tugotan nga makalukat og lisensiya sulod sa usa ka tuig. Kaniadto, P300 lang ang multa kun ang drayber masakpan nga mag-drive nga wala magtaod og seat belt, apan karon gihimo na nga P3 mil mata’g higayon nga masakpan.

Ang mga drayber sa public utility vehicles (PUVs) gitahasan usab nga magbutang og “signages” nga mag-awhag sa ilang pasahero nga magtaod gayud og seatbelt. P3 mil gihapon ang multa niini nga kalapasan.

Ang pag-drive og motorsiklo ug ang pagpasakay og tawo nga wala magsul-ob og crash helmet nga adunay Philippine Standard (PS) sticker multahan ang drayber og P1,500 sa una nga higayon, P3 mil sa ikaduha ug P5 mil sa ikatulo. Sa ika-upat ug sunod pa nga kalapasan, tag P10 mil na ang multa.

Ang kapakyas pagdala sa Certificate of Registration (CR) ug sa resibo pagbayad sa renewal sa rehestro, kaniadto P200 lang ang multa apan karon gihimo na nga P1,000.

Ang uban nga kalapasan sa lagda sa tukma nga pag-drive nga tag P1,000 ang multa mao kini’ng mosunod:

Illegal parking diha sa dapit sulod sa lima ka metros gikan sa eskena, duol sa drive way entrance, upat ka metros gikan sa fire hydrants, atubangan sa mga pribado nga grahe.

Laing kalapasan nga P1,000 ang multa naglakip sa dili pagtuman sa traffic signs, pagpasakay og tawo sa atop sa sakyanan walay labot ang cargo truck, dili pagtabon sa mga kargamento sa truck, pagkumpayot sa mga sakyanan, dili pag-dim sa suga panahon sa gabii.

Ang uban nga drayber nga magdali, anha moagi sa aseras o iparada ang ilang sakyanan sa sidewalk, P1,000 gihapon ang multa niini. Apil sa multahan kadto’ng drayber nga motugot nga adunay magbisekleta o magsakay sa roller blades nga magpaguroy sa sakyanan.

Ang pag-drive nga adto moagi sa agianan sa ikasugat nga sakyanan nga makahatag og peligro labaw na nga dakponon. Ang dili paghimo’g signal sa pagliko ug pag-overtake, ilabi na sa peligroso nga lugar estrikto kaayo ang balaod niini.

Kun adunay sakyanan nga gusto nga mo-overtake kay posible nga adunay emerhensiya dakpon ang drayber nga dili mohatag og agianan. Sa laktod, ang pinasagad nga pag-overtake dakponon. Gilatid usab nga ang drayber, gawas nga ilang i-engansar sa primera ang kambyo kun i-parking, kinahanglan sila nga mag-hand brake.   

Naproblema hinuon ang ubang drayber kay ang ilang sakyanan, sagad mga PUJ, walay mga hand brake ug klaro kaayo nga makamulta ang driver ug tag-iya. Ang paguyod og sakyanan dakponon ‘sab kun makita nga dili luwas ang pamaagi.

Gipatas-an na ang multa sa Obstruction kay kaniadto P430 lang, karon ang obstruction naapil na sa P1,000 ang multa. Apil niini ang pagpataka lang pagpakanaog sa pasahero nga makabalda sa dagan sa ubang motorista.

Ang mga drayber og motorsiklo nga mopasakay og subra sa usa ka backrider, multahan usab og P1,000 ingon man ang mga drayber og PUJ nga mokolekta og plete nga subra sa gilatid sa LTFRB. Kini maoy timan-i, P1,000 na usab ang multa kun mag-drive ka’g sakyanan nga depektoso ang “parts” ug accessories. Sa ato pa, punder ang suga ug uban pa. Unya ang dili paghatag og diskwento sa mga senior citizens ug tinun-an, apil ‘sab.

Ang gitawag og “trip cutting” nga dili ihatud ang mga pasahero kun pipila na lang kabuok, lain ‘sab ni nga P1,000 ang multa.

Kaniadto, P4 mil ang multa kun masakpan nga magmaneho og sakyanan nga walay rehestro, apil ang expire ang CR. Karon gihimo na nga P10 mil ug kun lapas na sa usa ka buwan nga wala marehestro atol sa pagkasakop, itanggong ang sakyanan ug unya na i-release kun mabayran ang multa. Kun masakpan nga ang makina dili mao sa rehestro, tanggongon ang sakyanan ug dili tugotan pagbayad og multa sulod sa usa ka tuig. Ang makina nga wala marehestro sakmiton sa kagamhanan.

Pananglit ang tag-iya sa sakyanan magbuot-buot ra pag-usab sa porma sa sakyanan nga walay pagpananghid, P5 mil ang multa. Mas daku g’yud kun masakpan nga magmaneho og “right-hand drive” nga sakyanan kay P50 mil ang multahan.

Ang sakyanan nga masakpan nga gipadagan unya depektoso ang brake, wala magdala og Early Warning Device (EWD) kon reflector, guba ang mga signal lights, speedometer, saba kay walay muffler, P5 mil ang multa. Kini maoy nindot. Nagtangag og P5 mil nga multa kadto’ng mga tag-iya ug drayber sa mga sakyanan nga gitaptapan og itom o dark glasses o plastik ang ilang plate numbers nga dili kaayo makita, labi na sa gabii.

Ang mga sakyanan nga magbuga og itum kaayo nga aso, ang silot ibasi sa Republic Act 8749, ang sakyanan tanggongon hangtod nga mopasar na sa standard emission test ug bayran ang multa gikan sa P2 mil ngadto sa P6 mil, ug suspensohon ang rehestro kun kaupat na madakpan.

Ang pagkarga og kargamento nga lapas kaayo sa gilapdon sa sakyanan multahan og P1,000 ingon man ang pagkarga og subra sa 160 kilos base sa gilatid sa iyang rehestro.

Mga tag-iya sa sakyanan apil nga silotan og P5 mil ngadto sa P15 mil kun motugot sila nga imaneho ang ilang sakyanan sa tawo nga walay lisensya. Susama nga kantidad ang ipamulta kanila kun ang ilang sakyanan kuwang og accessories, ingon man ang pag-hire og drayber nga reckless ug arogante.

Matud nila ni LTO-7 Regional Director Arnel Tancinco ug Assistant Director Alita Pulga nga modestino sila og organic nga kawani sa LTO aron mohimo og operation, ilabi na panahon sa gabii, aron madakpan ang mga kolurum nga sakyanan.

Si Pulga miingon nga nakadawat sila og report nga ang mga kolurum nga sakyanan manggawas panahon sa gabii aron gamiton sa pagpamasahero.

Gipasabot ni Tancinco nga gikampanyahan nila pag-ayo karon ang mga kolurum nga sakyanan kay luoy kaayo ang mga pasahero nga mosakay niini kun makasugat og aksidente ang sakyanan kay walay insurance nga mobayad sa ilang panginahanglan.  (BANAT NEWS)