Paggamit sa kaugalingong pinulongan sa K-12 program makaayo sa bata

CEBU, Philippines - Ang pinulongan nga gikan sa atong dila  nga  gigamit  sa multi-lingual education sa K-12 program namatud-an  nga epektibo alang  sa mga estudyante  sa pakigkukabildo  sa iyang  magtutudlo  ning ikaduhang  tuig  sa implementasyon.

Si Dr. Jolisa Arcilla, representante sa Department of Education (DepEd) gikan  sa  Lahug Elementary School, nagkanayon  nga  sayon  na  alang  sa magtutudlo  ug  estudyante  ang pagsinabtanay  atol  sa tulumanon  nga  Pagtuki,  usa  ka opisyal  nga  programa  sa radio  sa  Ramon Aboitiz Foundation Inc. (RAFI).

Miingon  si  Dr. Arcilla  nga  malingaw  kaayo  ang  mga estudyante  sa pagtuki  sa  mga  leksyon  kansang  pinulongang  gigamit  mao  ang  ilang  kaugalingon,  busa  dali  ra silang  makasabot.

Matud  pa  ni  Dr. Arcilla nga ang  mga  kabataan  mogakus  sa ilang  kulturanhong  kinaiya  ug  natugkad  nila  kini  dihang  ang  eskuylahan  miila sa ilang  pinulongan nga  maoy  gigamit  isip  medium  of instruction.

Samtang  si Dr. Angel Pesirla,  usa  ka  linguista ug   professor  sa Cebu Normal University, nakasud-ong  sa kamahinungdanon  sa  paggamit  sa kaugalingong  pinulongan sa  pagpanudlo  sa eskuylahan. Kini  maghatag  sa  estudyante  sa higayon  nga  mabaid  siya  sa mga  leksyon  nga gitudlo  kanila  sa ilang  mga  magtutudlo.

Miingon  si  Dr. Pesirla  nga  sa  unang  mga  panahon, nagtuo  ang  mga estudyante nga  ang  English  mao  ra gyud  ang  bugtong  pinulongan  nga gamiton  sa eskuylahan  ug  kadtong  mogamit  og  kaugalingong  pinulongan  silotan.

Midugang  siya  nga  gumikan  sa maong  pagtuo, ang uban dili na kaantigo mogamit  sa kaugalingong  sinultihan kay  mauwaw  man  sila  mogamit  niini  sa  ilang  pakighinabi  sa ilang  mga  kauban  nga  misangpot  nga  daghang  professional  karon  nga  dili  na kaantigo  mogamit  sa kaugalingong pinulongan sa ilang pagpanuwat  o  kaha  sa pagsulti,  dugang  pa  ni Dr. Pesirla.

Nanghinaot  usab  siya  nga  ang  pagpatuman sa  paggamit  niini  kaugalingong  pinulongan  labing  makapasinati  pag-ayo sa kabataan  sa  ilang  sinultihan  ug  pagbutang  og  dakong  pagsalig  paggamit  sa local  nga  languahe.

Samtang si Dr. Jocelyn Gerra, RAFI’s Culture & Heritage executive director, mipasabot nga ang paggakos  sa kaugalingong  pinulongan sayon  na lang  aron  molabang  sa  ubang  mga  pinulongan  sama  sa English ug  Filipino. Alang kang Dr. Gerra nga ang  kalig-on  sa kulturanhong  pundasyon  labing  ikaayo sa kaugmaran  sa kabataan.

Matud  niya  nga ang mother tongue-based multilingual education mipaila og   12 ka pinulongan  ngadto  sa  mga estudyante  sa tuig tingtungha  nga  2012-2013.

Kining  maong  mga  pinulongan naglakip  sa  Bahasa Sug, Bikol, Cebuano, Chabacano, Hiligaynon, Iloko, Kapampangan, Maguindanaoan, Maranao, Pangasinense, Tagalog ug Waray.( /WC)  (BANAT NEWS)