Sa kasaysayan karon

 Hunyo 17

CEBU, Philippines - 1631— Karong petsaha namatay si Mumtaz Mahal atol sa iyang ika-14 nga pagpanganak. Si Mumtaz Mahal kansang pangalan mao si Arjumand Banu Begum nga gikan sa usa sa mga gamhanang pamilya sa Persia mao ang labing pinanggang babaye ug nahimong kapikas sa emperador sa India nga si Shah Jahan I. Tungod sa kadako sa pagmahal sa emperador kang Mumtaz gimando ni Shah Jahan ang pagpatukod sa sikat na kaayong tourist destination sa India karon nga mao ang Taj Mahal. Ang Taj Mahal nga nahimutang sa Agra gideklarar sa UNESCO World Heritage Site, kini gitukod sulod sa 20 ka tuig aron maoy lubngan sa patay’ng lawas ni Mumtaz. Katorse anyos pa si Mumtaz dihang gibuya na kini ngadto kang Shah Jahan maong sa pag-edad niini og 19-anyos nga maoy edad nga gitakdang siya ipakasal kang Shah Jahan nakapangasawa na og duha ang naulahi. Sumala pa sa mga magbabalak sa India bugtong si Mumtaz ra ang pinangga ni Shah Jahan sa tulo niya ka mga asawa maong kini ra maoy gipaangkan sa naulahi og 14 ka mga anak samtang tagsa sa duha.

1881—Mitaliwan ang giisip nga ‘amahan sa bisekleta’ nga si James Starley. Si Starley nga usa ka Briton nabantog kaniadto isip usa ka imbentor ug nalakip sa iyang nahimo mao ang pagpalambo pa sa makinarya sa makina sa panahi. Niadtong 1870 naila ang iyang mga makina sa panahi nga gitawag kaniadto og Europa sewing machines ug ang Ariel Bike. Ang Ariel usa ka matang sa bisekleta nga ginama sa gaan nga klase sa puthaw ug maoy gikunsiderar nga labing unang bisekleta nga migamit og duha ka ligid ug may pivot-center steering. Ang mga modernong dagway karon sa mga spokes (rayos) sa mga ligid sa bisekleta ug motorsiklo nga gitawag og tangent-tension spoke wheel unang naimbento ni Starley niadtong 1876.

1967—Naapil ang China sa gitawag nga ‘nuclear capable’ nga nasud. Kini dihang niadtong Hunyo 17,1967 malampuson nilang napaulbo ang labing una nilang Hydrogen Bomb. Ang pagpaulbo sa China sa H-Bomb maoy ikaunom nilang pagpaulbo og mga nuclear bombs sukad sa una nilang pagpaulbo sa labing una nilang ‘atomic bomb’ 32 ka bulan na ang nakalabay niadtong Oktubre 16, 1964. Ang Hydrogen Bomb gikarga ug gitagak sa usa ka eroplano (sama sa gihimo sa mga Amerkano sa ilang atomic bomb ug H-Bomb sa Nagasaki ug Hiroshima sa Japan) 2,960 metros ang gihabugon ibabaw sa Lop Nur Test Ground , kini may gikusgong 3.3 megatons.  (BANAT NEWS)