AIPA nagtinguhang maghiusa vs China

CEBU, Philippines - Nagtinguha ang mga sakop sa Asean Inter-Parliamentary Assembly (AIPA) nga iduso ang ‘joint exploration and exploitation of natural resources’ nga makita sa giilogang Spratlys group of islands aron atubangon ang nasud sa China nga usa sa mga nasud nga nangangkon sa maong mga isla.

Si Cuenco kinsa maoy kasamtangang Secretary-General sa AIPA sa gipahigayong 888 News Forum sa Marco Polo Plaza niadtong adlaw’ng Martes nagkanayon nga ang mga sakop sa AIPA nagkauyon nga maghiusa aron atubangon ang China aron makig-negosasyon isip usa ka pundok alang sa joint exploration ug exploitation sa maong mga isla.

“Nganong mag-away man ta sa ownership niini nga dili man gyud ta magkauyon. Each one will claim ownership, unya there is not entity that can resolve the issue regarding the ownership. Instead, maghimo ta og agreement to explore and exploit the resources therein and share the bounties there. Magbahin unya ta sa ganansiya nga ato makuha,” matud pa ni Cuenco.

Ang China dili palang dugay mipagawas sa ilang ‘9-dash line’ sa West Philippine Sea nga nagpakitang ang tibuok teritoryo ilaha. Kini kusganong gisupak sa Pilipinas, Vietnam, Malaysia, Brunie ug Taiwan.

Sa mga nangaging mga seismological surveys kaniadto migawas nga adunay abundang deposito sa natural gas ang maong mga lugar gawas pa sa abundang isda ug uban pang resources gikan sa dagat. Mao usab kini ang nag-unang agianan sa mga barkong gikan sa nagkadaiyang nasud padulong sa nasud sa Japan ug South Korea.

Matud pang Cuenco gituki na karon sa AIPA ang resolusyon ug kung kini mauyonan ug mamahimong usa ka dakong grupo ang AIPA makaangkon na sila og lig-ong baraha nga magamit batok sa China.

Sa pagkakaron, ang Pilipinas pabiling mibarog sa katungod niini pinasubay sa United Nations Convention of the Law Sea (UNCLOS) nga gituohang paborable sa pangangkon sa Pilipinas apan ang China nagdumili pag-ila sa UNCLOS bisan usa kini sa mga mipirma sa pagpalig-on sa maong kasabutan.

Ang Pilipinas nagtinguha kung duna may negosasyon kabahin sa Spratlys tali sa China kinahanglang ipaagi gyud kini sa Association of South East Asian Nations (ASEAN) apan ang China supak niini kay mas gusto nilang bilateral talks o nasud-ngadto-sa nasud ang himuong negosasyon. (BANAT NEWS)