Sayop si Presidente Ferdinand Marcos Jr. Sakto si kanhi Finance undersecretary Cielo Magno. Sayop ang pasalig ni Marcos nga ang price cap makapaubos sa presyo sa bugas humay sa kamerkadohan. Sakto ang pasidaan ni Magno nga ang pataka nga lakang ni Marcos makapasamot lang sa problema.
Nimatuod sa sayop ni Marcos ang opisyal nga tighipos ug tighubad sa mga numero sa gobyerno, Philippine Statistics Authority (PSA). Nga nitaho nga ang presyo sa bugas humay wa motidlom sa Septiyembre, sukwahi sa saad ni Marcos, kon dili nisulbong, suma sa pahimangno ni Magno.
* * *
Ang kataas sa lumpayat sa presyo sa bugas humay sa niaging buwan maoy labing dakong tamparos sa liderato ni Marcos isip Agriculture secretary: 17.9%. Kinapaspasan sa niaging kapin sa 14 ka tuig, o sukad sa pagsugod ni kanhi Presidente Gloria Macapagal Arroyo sa kalibotanong rice crisis niadtong 2008 ug 2009.
Maong si Marcos maoy sumsoman sa kalibotanong mga ekonomista. Siya ray natarantar sa rice crisis. Ubang heads of state malampusong nipakalma sa industriya human sa partial rice export ban sa India. Si Marcos ray nagkara-kara og price control.
* * *
Ang makalilisang nga rice inflation nga gimatuod sa PSA, sama sa pag-isnab sa mayoriya sa mga mamaligyaay sa sugo sa presidente ug sa paglibkas sa price ceiling nga wa ra abti og buwan, maoy nibisto sa mga pamakak sa administrasyon:
• Si Marcos niingon nga labihan kamalampuson sa price ceiling sa pag-abunda ug pagbarato sa bugas humay sa kamerkadohan;
• Ang Department of Trade and Industry nangangkon nga 95% sa mga negosyante ang nituman sa price ceiling.
* * *
Nanghunaw ang economic managers ni Marcos nga wa sila konsultaha sa presidente. Pero nidason gihapon sa pasalig nga maoy labing epektibong paagi sa pagpaubos sa presyo.
Mao ni baligho sa atong panahon: Ang bugtong ekonomista nga nangahas pagbaraw sa sayop sa presidente gitaktak dayon sa puwesto; pero ang mga nakahimo sa sayop, nga nasumpay sa nagkataas nga lista sa mga bulilyaso, ang presidente ug tsuwawap nga Gabinete nga ni-abiba sa iyang pakauwaw, magpabilin sa gahom. Ug magpadayon paghimo og sayop nga mga lagda. Nga mopalambo sa ilang personal nga interes. Bahala na kon mosamot kaapiki ang kinabag-an.