MANILA, Philippines - Limang buwan bago ang eleksiyon sa Mayo 2013, sinabi ni Senator Miriam Defensor-Santiago na nagdudulot ng maraming problema ang eleksiyon dahil mayorya ng 50 milyong botante ay hindi intelihente at hindi edukado sa pagboto.
Sa kanyang talumpati na may pamagat na “The Problem with Elections” sa harap ng mga mag-aaral ng Far Eastern University kamakalawa, pinuna ni Santiago na nag-uugat ang problema sa kawalan ng “literacy requirement” sa mga botante at halos wala ring educational attainment na hinihingi sa mga kandidato.
Pinuna rin ni Santiago na dito sa Pilipinas hindi maaring maging pulis ang mga mamamayan na hindi nakatapos ng kolehiyo pero maaaring maging presidente, vice president, senador at congressmen ang sinuman na walang college degree.
Kaugnay nito, nagbabala si Santiago sa mga kabataang botante tungkol sa iba’t ibang ‘election distortion’ sa pagpili ng mga ihahalal na kandidato.
Inihalimbawa ni Santiago ang pagkontrol ng mga political parties sa pagpili ng mga kandidato na sigurado ang panalo.
Hindi pa rin aniya naaalis ang vote-buying ng mga mayayamang kandidato kung saan ang karamihang ginagamit ay mga mahihirap o masa.
Kalimitan din umanong nahihikayat ang mga Filipinong botante ng personal appeal ng mga kandidato kaya marami pa ring artista at sikat na personalidad ang nananalo.