Gipaabot nga ang pagpamalhin sa mga tinun-an gikan sa pribadong tulunghaan nga nagtinguha sa pagpausbaw sa ilang matrikula ngadto na sa mga publikong tulunghaan niining tuiga.
Ang kadagkoan sa DepEd dinhi sa rehiyon miingon nga gilauman na kini nila nga mahitabo tungod kay ang mga ginikanan dili na man makasugakod sa balayranan sa pagpatungha sa ilang kabataan.
Kining panglantaw sa kadagkoan sa DepEd dinhi sa rehiyon alang lamang kini niadtong mga ginikanan nga adunay ginagmay nga kahinguhaan nga adunay ikasarang sa paggasto sa ginagmay nga panginahanglan sa ilang kabataan nga nagtungha sa publikong tulunghaan.
Ang nakapait niadtong mga ginikanan nga nag-ilaid sa kalisod tungod kay walay permamenteng panginabuhian ug nagping-it sa hilabihan nga kalisod.
Hinuon alang sa mga ginikanan nga makasugakod sa paggasto sa ginagmay nga panginahanglan sa ilang mga anak nga nagtungha maoy ilang kadangpan ang mga publikong tulunghaan sama sa elementarya ug sekondarya.
Sa mga motungha na sa kolehiyo adunay mga tulunghaan nga gipadagan usab sa kagamhanan sama sa Cebu Normal University (CNU) ug Cebu Technological University (CTU) ug mga tulunghaan nga gipadagan sa lokal nga kagamhanan sama sa dakbayan sa Talisay City College, Mandaue City College, Lapulapu City College ug uban pa.
Ang pag-usbaw sa matrikula sa pribadong tulunghaan maisip kining dili makatay-og sa mga ginikanan nga tubigtubigan ang kahimtang sanglit ang ilang mga anak mahimo man nga motungha ngadto sa mga pribadong tulunghaan o bisan na ngadto sa mga tulunghaan nga gidumala sa mga madre ug kaparian.
Apan alang sa mga ginikanan nga walay ikasugakod sa ginagmay nga galastohan sama sa matag adlaw niining plite o balon sa mga anak nilang nagtungha maoy mahitabo ang dili na lamang pagpatungha sa ilang mga anak. (Romeo T. Limpangog)