Dakong suliran sa kalikupan ang gisagubang karon diha sa barangay Colon asa nahimutang kanang Korean Electric Power Corp. tungod sa kagahi og ulo sa mga tagdumalang mga Koreano pagsunod sa maayong lagda pagpahigayon sa ilang planta.
Kanang ilang tamboganan sa mga coal gikan sa gawas sa nasud ug sa Semerara sa Mindoro klaro kaayong nakalapas sa balaod ug sa standards nga gitugot pagtukod og coal-fired power plant.
Sa ako nang gika-ingon sa miagi natong lindog, nakasuroy ko sa duha ka coal-fired power plant didto sa Taiwan ug hiposanan nila sa coal sirado daw “dome” nga higante diin didto magtuyoktuyok ang abog ug dili mosagol sa hangin nga gihanggab sa mga tawo.
Apan dinha nianang Kepco, makit-an gyud sa mga tawo ini’g agi sa highway ang tamboganan nga hilabihan ka abli nga kun huypon sa hangin mahimo kining mopadaylang paingon sa highway – kuyaw sa mga motorista ug sa mga nanimuyo sa maong lugar.
Sa Korea, sumala pa sa nahipos natong kasayuran sa mga sakop sa media nga nakasuroy sa coal-fired power plant didto, uso ang bukas nga tamboganan og coal, apan adunay “sprayer” nga 24-oras nga gipa-andar. Kun wala ko masayop, kining sprayer nga giingon sa akong amigo, mao kini ang “mist sprayer” aron kanunay’ng basa ang palibot sa tamboganan og coal ug ang mga abog-abog dili mo-ipon sa hangin nga gihanggab sa mga tawo.
Sa Kepco, wala gyuy nakitang “mist spray” nga nag-andar.
Ang mga heavy equipment hinuon sa Kepco ang makit-ang magsige og kandos sa mga coal, dili sama sa mga planta didto sa Taiwan nga hasta ang ilang coal conveyor gikan sa dome nga hiposanan sa mga coal de makina ug automatic ang gidaghanon nga malunod ngadto sa ilang sunoganan niini.
Nganong nakalusot man kining maong pamaagi sa paghipos sa mga coal nga ilang isugnod sa ilang electric power plant?
Kinsa man ang gisaligan nga mga politiko nianang mga Koreano nga namura man og dili gyud sila mahadlok nga matandog?
Higayon na tingale nga pamatud-an sa Department of Energy and Natural Resources (DENR) nga walay nakakuwarta kanilang mga opisyal dinha nianang maong ahensiya pinaagi sa pagbadlong sa mga tagdumala sa Kepco.
Sa habig usab sa Kapitolyo, kun tinuod nga walay “conflict of interest” ang usa ka dakong opisyal dinha, maayo tingaleng hasta kamo mobadlong nianang mga Koreano nga nagdumala sa Kepco.
Akong nasayran nga si Mayor Valdemar Chiong sa Naga City nabalaka sa mga kalapasan sa Kepco.
Gani, iyang gisulatan ang DENR regional office-7, apan inay makig-alayon kaniya ang DENR Environmental Management Bureau-7 OIC regional director nga si Alan Arranguez, gitubag naman hinuon siya og usa ka sulat nga makapalagot.
Ang sulat ni Arranguez pinetsahan og Pebrero 28, 2011 ngadto ni Chiong nagtug-an nga subay sa DENR Memorandum Circular No. 001, series of 2008, kini nagkanayon nga ang endorsement gikan sa mga local government units dili “mandatory” (sa ato pa, dili na kinahanglan) alang sa aplikasyon ug amendments sa Environmental Compliance Certificate (ECC).
Tiaw mo na, kun aduna diay mga proyekto nga tukoron sa usa ka lungsod, siyudad o barangay, dili na makapanginlabot ang maong lokal nga kagamhanan, subay sa giingon ni Arranguez sa iyang sulat.
Pero, “misplaced” man kining argumento ni Arranguez.
Ang R.A. 7160 kun Local Government Code adunay mga probisyon nga nagkanayon nga sa dili pa maaprobahan sa usa ka ahensiya sa kagamhanan o government-owned and controlled corporations ang usa ka proyekto sa usa ka lokal nga kagamhanan, kinahanglang adunay “prior consultations.”
Laing probisyon sa maong balaod nagkanayon nga gawas sa maong prior consultations, nagkinahanglan usab og “approval” gikan sa Sanggunian sa usa ka lokal nga kagamhanan ang proyekto.
Ang “variance” gikan sa Sangguniang sa usa ka LGU usa sa labing mga importanteng rekisitos sa pag-isyu sa DENR og ECC.
Aw, kun “for compliance purposes” lang ang anaa sa hunahuna ni Arranguez, mahimo tingaleng mag-isyu-isyu lang og Sanggunian approval aron maaprobahan ang ECC.
Apan ako lang hatagan og benefit of the doubt ang siyudad sa Naga nga determinado gayod silang ipatuman ang balaod aron dili mag-antos ang ilang mga konstituwente.
Gawas pa, unsa may gahum nianang DENR Memorandum Circular No. 001 ikomparar nianang Section 26 ug 27 sa Local Government Code?
Ato tingaleng imbitahon si Arranguez pagtuon og balik sa balaod aron dili siya masaag ug ma-akusahan na hinuon siyang midapig sa mga investor nga malapason sa atong balaod.
Ato tingale siyang pangutan-on kun wala bay nalapas sa balaod kanang hiposanan o tamboganan sa mga coal diha sa Kepco.
Apan kun nakahibalo siya sa iyang sayop, maayo tingaleng siya mismo ang mokorehir sa maong sayop pinaagi sa pagbadlong sa mga tagdumala sa Kepco aron, por dios, dili na mag-antos ang mga residente duol sa maong planta.
* * *
Ang Cebu Goat and Sheep Raisers Association, Inc. (CGSRAI), inabagan sa District Office ni Kongresista Eduardo Gullas, mopahigayon og dakong First District Goat Conference ang Panginabuhi ug Kahimsog Meet 2011 sa Talisay People’s Hall sa dakbayan sa Talisay karong Marso 25, 2011, adlaw’ng Biyernes. Bukas kini alang sa gustong mahibalo sa mga husto ug tukmang pamaagi sa pagpamuhi og kanding, pagpili og maayong liwat, nutrisyon ug panambal sa sakit niini.
Mga pinasidunggang dinapit nga mga eksperto sa kanding gikan sa Department of Agriculture regional field unit 7 ug dagkong goat breeder didto sa Luzon ang gikatakdang mohatag og lecture sa maong conference.
Alang sa buot motambong sa maong conference, mahimo kamong motawag sa telepono 272-8616 pangitaa si Ed Durango sa Pardo-Inayawan-Talisay area; Mando o Emem sa 268-3212 o 268-9802 ug 268-2313 sa DA-7 alang sa Mandaue-Consolacion-Lapulapu-Cordova area; sa Minglanilla-Naga-San Fernando-Carcar-Sibonga area mahimong maka-text ni Louie Sanchez sa 0917-3215865; o ni Blanche sa Cebu City area sa telepono 316-0890.
Adunay P400 nga registration alang sa dili mga LGU-beneficiary participants sa maong conference, libre na niini ang paniudto, duha ka snacks ug mga materials sa maong conference.
Adunay mga hybrid nga kanding nga ipa-raffle sa maong conference.