CEBU, Philippines - Hangtod dili matubag sa mga hingtungdan ang mga pangutana mahitungod sa mga misteryo nga nagpalibot sa kontrobersiyal nga pagpalit sa Balili property sa Tinaan, Naga, magpabilin kining sama sa bitoon nga kanunay’ng hangdon pagpaabot kanus-a matagak.
Ang pagka-usyosero sa publikong Sugboanon nakadawat hinuon og bahad gikan ni Gob. Gwendolyn Garcia nga kinsa kadtong mga komentarista, kolumnista ug ubang sakop sa media nga mo-“speculate” sa Baliligate, makatilaw gyud.
Lehitimo man unta ang pangutana sa publiko sa dinalidali nga pagpalit sa Kapitolyo sa luna sa mga Balili bisan wala kini maapil sa annual investment plan sa kagamhanan sa lalawigan sa Sugbo nga ubos sa pagdumala ni Gob. Garcia.
Apan ngano man nga ipaagi man og pagbahad ni Gwen ang pagpahilom sa mga sakop sa media pagtuki sa mga pangutana nga angayang tubagon?
Kun ingon niini ang dagan, masabtan hinuon nga aduna gyuy gitagoan nga misteryo ang Kapitolyo niining pagpalit sa Balili property.
Ingon niini lang ang mga pangutana nga angayang tubagon sa Kapitolyo:
Una, nganong gidalidali kini sa pagpalit sa kantidad nga P97 milyones nga wala man unta kini sa annual investment plan sa kagamhanang probinsiyal?
Ikaduha, nganong ang Kapitolyo man ang mipalit nga ang Korean Electric Power Corp. (Kepco) man diay kaha ang motambak og coal ash sa Balili property?
Ikatulo, pila man gyud ang tinuod nga ibayad sa Kepco ngadto sa Kapitolyo sa kada metriko toneladang coal ash nga itambak sa Balili property? Tinuod ba gyud nga $1 lang kada metriko tonelada o aduna pay laing presyo niini?
Kun $1 lang ang kada metriko tonelada, sa ato pa, P47 lang sa maong gidaghanon? Hain ang praktikalidad ug matuod niini?
Wala man tingale daotan kun ang mga Sugboanon mangayo og husay sa Kapitolyo kabahin niining isyuha.
Dili man kini paagi sa pagbutang og spekulasyon tungod kay pangutana man kini nga sumpay sa kontrobersiya iyawat mahibaw-an ang mga misteryo nga wala gyud mohungaw tungod sa kahagip-ot sa mga tubag.
* * *
Nakadawat ko og kopya sa mga police blotter ug police report extract kagahapon kalabot niadtong Hapon nga gikulata sa mga estambay ug mga usyosero sa Mandaue nga mipasangil nga piskal ang mikulata kaniya.
Nakurat ko nga nagbasa sa police blotter nga naabot sa akong lamesa. Tungod tingale kay mi-Tikdol ko niadtong Lunes mahitungod sa insidente tali ni Tamotsu Miyauchi ug Piskal Bienvenido Mabanto Jr., mao nga gipadad-an ko og kopya sa maong mga police records.
Sa unang pahina mao ang police report gikan sa Macrohon Municipal Police Station, kalabot sa insidente niadtong Abril 8, 2010 didto sa Kuting Reef Resort and Restaurant sa barangay Asuncion, Macrohon, Southern Leyte.
Sumala pa sa report, nakadawat og tawag sa telepono ang kapolisan nga adunay Hapon nga nailhan nilang si Miyauchi Tamotsu nga taga Veno-Chochosi-Shihibaken, Japan, nga sakay sa iyang motorsiklo, nagwala sa maong lugar.
Matud pa sa police blotter nga arogante kaayo si Tamotsu ug dili pa gyud gani mohatag sa iyang ngalan ngadto sa mga mirespondeng kapolisan ug mga barangay tanod.
Ang police report nga gi-certify ni Insp. Teddy Rullan Llanes, nagkanayon nga ang kapolisan nanawag ngadto sa iyang gipuy-an nga lugar sa asawa sa Hapon didto sa barangay Rizal, Sogod, Southern Leyte ug didto nila nahibaw-an nga nag-away diay kini sa iyang asawa.
Sa ikaduha ug ikatulong pahina mao ang “blotter extract” gikan sa Sogod Municipal Police Station nga gi-certify ni Chief Insp. Feliciano Romero Jr. naglambigit og upat ka alarma sa kapolisan batok ni Tamotsu.
Una niadtong Sityembre 26, 2008 diin usa ka Nielita Pacate, 37, nga taga Rizal, Sogod, Southern Leyte ang mireklamong gisagpa ug gisukmag ni Tamotsu nga iyang kapuyo.
Usbon niadtong Marso 29, 2010 diin usa ka Rachelle Ann Capapas, 18, nga residente sa samang lugar mireklamo batok sa iyang silingang si Tamotsu nga mikalit og abot sa iyang balay nga masuk-anon ug wala igong rason mipugos kaniya sa pagpaluhod ug mipugos sa pagpapangayo kaniya og pasaylo sa Hinapon nga pamaagi.
Kapaet! Kitang Pilipino, hangtod karon, paludhon gihapon og Hapon?
Attention, Japanese consulate, tan-awa intawon ninyo kining kasoha. Binuang kaayo kun tinuod kining reklamo ni Ms. Capapas.
Niadtong Marso 21, 2010, si Kapitan Natividad Catibag sa barangay Rizal gihapon midangop sa kapolisan aron i-report nga si Nielita Pacate Miyauchi nga asawa na ni Tamotsu gikulata sa naulahi. Si Mrs. Miyauchi na-rescue gyud sa kapolisan.
Laing kaso mao ang insidente niadtong Abril 10, 2010 diin si Tamotsu gi-alarma tungod sa kagubot nga iyang nahimo ngadto sa iyang kasilinganan sa barangay Rizal, apan sa dihang nakatiktik nga maabot ang kapolisan pinanguluhan ni Insp. Pacifico Baliton, dali kaayong nakapauli sa iyang gipuy-an si Tamotsu ug didto mitago.
Sa Mandaue City Police Office Station 5, aduna usab kunoy blotter nga naglambigit gihapon niining Hapon.
Dili ba binuhatan sa usa ka “undesirable alien” kining gipanghimo ni Tamotsu didto sa Southern Leyte?
Wala man kini labot sa insidente didto sa Bakilid, Mandaue tali ni Tamotsu ug ni Mabanto, apan maayo usab tingale mahibaw-an unsay binuhatan niining maong Hapon iyawat makatabang kini pagbukas sa mga pangutana nganong adunay ingong klaseng insidente nga iyang gikalambigitan.
Hinuon, katungod gihapon ni Tamotsu ang pagdepensa sa iyang kaugalingon pinaagi sa iyang abogada nga akong classmate sa UC college of law, si Atty. Kim Grace Mendoza. Dili ba, Kim? (BANAT NEWS)