Aron pagpanalipod sa ilang kaugalingon gikan sa mga pasangil nga nagmika lang sa nag-ung-ong nga kanihit sa suplay sa kuryente sa Sugbo, sa Kabisay-an ug tibuok nasud, ang pamunoang Arroyo nipasabot nga napanglantawan ug gipangandaman na nilang daan ang suliran duha ka tuig ang nilabay. Apan bisan giunsa nila og paningkamot, naapsan gihapon sila.
Kun mao nga wa magpabaya, mas dako diay ang suliran. Ang usa ka pamunoan nga bisan nakakita na sa krisis sa kuryente duha ka tuig sa wa pa mahitabo apan naapsan lang gihapon mahimong naggapos sa tambok nga burukrasya. O inutil gyod. O labihan gyong kurakota.
* * *
Klaro ang dugang panginahanglan sa kuryente. Tungod sa paspas nga paglambo sa mga industriya dinhi sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud. Di mahitabo nga palabyon sa mga magpapatigayon sa kuryente ang kahigayonan nga makabubo og puhonan o makapalapad sa ilang nag-andar na nga mga planta. Apan mogawas lang ang ilang kuwarta kun klaro ang mga lagda.
Nga lisod kaayong paabuton gikan sa pamunoan nga mas nipalabi sa pagpahimus sa gahom kay sa pag-alagad sa kinabag-an sa katawhan. Mao nga bisan pila pa ka tuig ang lugway, maapsan gyod kanunay sa suliran. Mao nga bisan sa kanindot sa ilang pagarpar sa kaandam pagsagang sa krisis, ang katawhan lang gihapon maoy masakripisyo.
* * *
Bisan ang mga magpapatigayon nga nakabubo na sa ilang puhonan di pa makatug nga maghayang. Pipila nila nakugang na lang dihang gipatawag sa pipila ka lokal nga mga opisyal ug gipangayoan og minilyon ka pesos matag buwan. Gipasangil lang nga lokal nga buhis ang gipangayo, apan ang tanang hingtungdan nahibawo nga ang dakong bahin adto ma-imbudo sa pribadong mga panudlanan. Ang pasiunang reaksiyon sa mga magpapatigayon mao ang pagsupak. Gipalihok dayon ang ilang mga abogado pag-andam sa ilang panalipod. Kay gipakaingon nga human nakabayad sa pipila ka nasudnong mga opisyal, di na sila hasulon sa lokal nga mga politiko.
* * *
Gipasidan-an hinuon sila sa kainutil sa ilang kahimtang. Kun di dayon mobayad, mahimong sakmiton sa lokal nga kagamhanan ang higanteng mga makinarya sa ilang patigayon. Nga tinong makapainutil sa ilang operasyon samtang husayon sa mga hukmanan ang kontrobersiya.
Kun modangop sila sa hukmanan, ang mga magpapatigayon di makasalig sa lokal nga mga maghuhukom, nga hapit tanan utangan og kabubut-on sa lokal nga mga politiko. Di sab ganing kasalig sa Court of Appeals, kansang mga maghuhukom nahimutang sab sa katungdanan tungod sa lokal nga mga padrino. Labaw nang di kalaom sa Visayas Ombudsman. Ang bugtong nila nga kadangpan, nga mahimong luwas sa paggawong sa mga politiko, mao ang Korte Suprema. Apan siyam-siyaman una hingpit nga mahusay ang kaso. Sa kasamtangan, nagyaka na ang ilang mga patigayon.
* * *
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com