Sa sunod higayon nga makahunahuna ka pagpasaka og kaso batok sa usa ka opisyal sa kagamhanan, paminawa una ning kasinatian sa mga nakasuway na pagdangop sa Visayas Ombudsman. Kon ang imong ikiha may lig-on nga koneksiyon sa gamhanan nga mga politiko, labi na kon taga Kapitolyo, o ba kaha taga Malakanyang gyod, way kapaingnan ang kaso.
Mas maayo pa nga mopahuway ka. Agwantaha na lang ang inhustisya nga imong nahiagoman. Kay di gyod mahitabong makakuha ka og kaangayan gikan sa Visayas Ombudsman. Niadto, gitarung pag-imbestigar ang mga kaso apan giyak-an pagsang-at na sa ulohang buhatan. Karon, daghang salamat ni Visayas Ombudsman Pelagio Apostol, dinhi na mismo sa ato magsugod ang pagyaka.
* * *
Apan kon ang imong reklamohan kasarangan lang nga kawani sa kagamhanan, duna kay dag-anan. Kon ang imong namatikdan nga nag-abuso sa gahom, o nagpahimus sa katungdanan, nakalingkod lang sa puwesto tungod sa tsamba, o tungod sa pagsandig og dakong politiko apan di gyod ingon ana kasuod, o ba kaha ang gisaligan nga padrino nibalitok na sa oposisyon, ug busa gikasuk-an na sa Kapitolyo, o ba kaha sa Malakanyang gyod, haskang paspasa sa dagan sa kaso.
Ikiha dayon. Tan-awa unsa kadali sa lihok sa Ombudsman. Ipatawag dayon ang gireklamohang opisyal. Kasab-an dayon sa kalapasan nga iyang nahimo. Di pa gyod did-an nga mosud ang media. Aron pagtino nga mabantang sa katawhan ang salida sa Ombudsman.
* * *
Kon ang ikiha manimaho la’g dyutay og politikanhong koneksiyon, bisan kon ang mga padrino nia ra dinhi sa ato apan makahimo pagpakitabang sa Malakanyang, di hingpit nga yak-an ang kaso apan mao ni ang mahitabo: Ipatawag ang tanang nahilambigit sa kaso—ang nangreklamo ug ang mga gireklamohan ug yawyawan sila nga ang labing maayo nilang buhaton mao ang pagtinabangay, di ang pagkihaay.
Dasigon dayon ang mga partido nga mag-areglo. Mao ning higayona nga di na nila pasudlon ang media. Di tingali gusto ang taga Ombudsman nga masaksihan sa mga magbubuhis ang pag-us-os sa iyang kaugalingon ngadto sa pagka lupong tagapamayapa.
* * *
Kon ang ikiha suod sa Malakanyang, di lang ni Pres. Arroyo ug sa iyang bana kon dili hasta sa gamhanang mga sakop sa gabinete ug mga sakop sa tinuod nga pamilyang Arroyo, panguros na lang daan. Kinahanglan nga modawat dayon sa kamatuoran nga di gyod kang kadu’t nila. Kay kon ipamugos gyong kaso, kuyaw nga mamahimo kang laing Jun Lozada. Ug sa ubang mga kihante nga mao na hinuoy naapiki.
Ning higayona, makatabang sa imong kawsa ang pagpahit sa imong wait ug paghangad sa langit. Di pa hinuon ka hingpit nga inutil. Samtang magpaabot sa pagpanginlabot sa Labawng Makagagahom, mahimong sundon ang tambag ni kanhi Senate President Franklin Drilon, mahimo kang modangop sa media.
* * *
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com