Sa latest decision ng Korte Suprema sa Penera v Co-melec, nilinaw nito na hindi maaring panagutin ang mga nakapagfile na ng kandidatura sa mga ginagawa nitong pagpapakilala sa tao kahit hindi pa takdang panahon ng kampanya.
Naging kontrobersyal ang usaping ito dahil inabante ng Comelec ang period for filing of candidacy upang mai-print ang katakut-takot na kandidato sa balotang gagamitin ng mga bagong makina sa eleksyon. Hindi naman maiurong ang campaign period dahil mandando mismo ng Saligang Batas. Halimbawa’y sa Pebrero pa mag-uumpisa ang 90 day campaign period para sa pambansang posisyon. Paano ngayon ang gagawin ng mga naghain na ng kandidatura mula Disyembre 1 hanggang Pebrero? Wala sana sa kanilang nakakilos dahil sa takot na madisqualify. Sabi nga ni Atty. Romy Makalintal, kahit pakipagkamay o kumaway ay maari nang paghinalaang premature campaigning. Ngayon, salamat sa Supreme Court, wala nang balakid sa pagbomba ng gastos sa mga TV-Radio-Print ads at mga tarpaulin streamers.
Ang premature campaigning issue ay isa sa mga butas ng batas na hindi sana mapapansin kung hindi nasilip at napagsamantalahan ng mga tusong kandidato. Ma-linaw ang diwa ng probisyon – walang lamangan. Sabay-sabay dapat mag-uumpisa sa starting line, walang partida. Pero pasaway din lahat – maging ang mga nagmamalaking HONEST daw sila –– sila rin ang unang nagsamantala: Unang pumadyak, unang nagtangan ng sulo sa kadiliman.
Bahagi raw ng freedom of expression ng kandidato ang pagpapalabas ng anumang propaganda ng pagpapakilala. Kung mayroon sa ating naiinis, sorry na lang. Pero hindi naman tayo salat sa remedyo lalo na sa mga posters at streamers. Kung hindi sila maawat, at least maari nating pakinabangan ang kanilang pananamantala. Ganito: Bawat isang LGU ay may kanya-kanyang outdoor advertising ordinance. Pumutok nga ito nung kasagsagan ng billboard issue. Sakop ang lahat ng signage na itinataas sa mga poste, puno, pader, bahay at gusali. Bahagi ng regulasyon ang pagbayad ng fee sa bawat isang poster na tinataas. At bilang patibay na nagbayad at dumaan sa proseso, mayroon dapat kaukulang tatak ng munisipyo ang bawat kopyang inilalagay.
Kapag wala? Malaking multa o kulong ang katapat! Ipatupad lang ng mahigpit ang mga kautusang ito at hindi man natin mapigil ang walang pakundangang polusyon ng propaganda, at least makikinabang naman ng husto ang ating mga komunidad sa kanilang panlalamang.