Gikan sa abuno, binhi sa humay ug mais hangtud na sa mga utanon nga giapod-apod sa gobiyerno ubos sa Ginintuang Masagana Ani ug Gulayan ng Masa nga mga programa ni Presidente Gloria Macapagal Arroyo way namisik ang tanan pulos nabulit sa pasangil sa anomaliya.
Niining maong mga anomaloso nga mga programa, sigun sa report sa Commission on Audit, pulos gidumala sa Department of Agriculture. Sa gidaghanon sa mga pasangil sa anomaliya natataw na nga ang DA usa gyud sa gihimo nga gatasan sa pagpangurakot og pundo sa gobiyerno.
Ang pait ug makauuwaw kay lakip ang Central Visayas sa mga rehiyon nga nadiskubrehan sa COA nga dunay posibling anomaliya sa pagpatuman sa proyekto. Sigun sa report sa COA dunay mga peke nga mga pirma sa mga mag-uuma nga gikatahong nakadawat sa abuno ug binhi.
Matud sa report nga 52 ka mga pirma sa mag-uuma gikan sa mga rehiyon sa Central Luzon, Southern Tagalog, Eastern Visayas ug Central Visayas. Duna say miingon nga wa gyud sila makadawat bisan kun ang ilang mga pangalan lakip sa listahan.
Basi sab sa record pito ka mga lungsod ug syudad dinhi sa Sugbu ang nakabinipisyo sa programa. Lakip niini ang mga dakbayan sa Toledo ug Carcar ug ang mga lungsod sa Sibonga, Argao, Asturias, Pinamungajan ug Balamban.
Si kanhi Argao Mayor ug karon bokal Wilfredo Caminero miingon nga nahinumdom siya nga apil ang iyang lungsod sa mga nakabinipisyo. Apan iya sab nga giangkon nga di imposibli nga nahitabo ang binuang sa pag-apod apod niini.
Iyang gitumbok ang kakuwang og sistema ug tukmang prosiso sa pagpanghatag nga posibling hinungdan nganong dunay tinunto nga nadiskubrehan ang COA. Kun ang kanhi regional director sa DA nga si Eduardo Lecciones mitumbok sa mga local nga kagamhanan nga maoy mabasol kun duna may anomaliya tungod kay sila maoy nipili sa mga beneficiaries, si Caminero miingon nga di hingpit kapanghunaw og responsibilidad ang DA.
Kini tungod kay matud ni Caminero obligasyon sa DA ang pagsiguro nga lihitimo ang tanang mga nalista nga mga beneficiaries. Gawas pa matud niya nga way klarong lagda ang DA sa pag-apod apod niini.
Wa gani mahinumdum si Caminero nga duna silay gipirmahan nga Memorandum of Agreement alang sa maong proyekto.
Si Mayor Patrick Barcenas hinuon sa dakbayan sa Carcar miingon nga naghimo sila og sistema aron mas epektibo ang pagpatuman sa proyekto. Kini mao ang pagpanghatag sa binhi pinaagi sa mga farmer association.
Duna gyud hinuoy mga reklamo nga wa sila kadawat tungod kay gikontrahan sila sa mga opisyal sa ilang organisasyon. Apan matud ni Barcenas nga gawas niini malinawon ug hapsay ang ilang pagpatuman sa proyekto.
Kun duna may tinunto, matud ni Barcenas nga wa maapil ang Carcar. Hinaut nga tinuod ang sulti ni Barcenas ug nga wa gamita sa pamolitika ang maong programa labi pa nga iyang gipaagi sa mga organisasyon.
Kinsay nasayod nga ang mga organisasyon nga iyang gihatagan kadto lang mga organisasyon sa iyang mga dumadapig sa politika?
Naapil man o wala ang Sugbu sa tinunto sa proyekto, usa ray klaro, nga ang GMA program gihimo nga gatasan sa pangurakot. Kun kinsay angayang manubag mas maayo nga susihon ni sa Ombudsman ug taralon sa hukmanan ang mga responsabli?
* * *