Kun nagdahom si Pres. Arroyo nga mahilom nang sibaw nga tiyabaw sa OFWs sa bangis nga pagpabaya sa kagamhanan sa pait nilang kahimtang, tungod sa iyang paglampos pagkumbinser sa Emir sa Kuwait pagpakubos sa silot nga kamatayon ni Marilou Ranario ngadto sa pagkabilanggo sa tibuok kinabuhi, nasayop siya. Ang paglingkawas ni Ranario sa kamatayon wa makapalingkawas sa iyang kaubanang OFWs gikan sa lapad nga pagpanamastamas nga ilang nahiagoman sa nagkalainlaing kanasuran.
Ug ang pagpakabana ni Arroyo sa kaso ni Ranario wa kapapas sa pagpasagad sa iyang pamunoan sa nahaunang OFWs nga gipasagdan lang nga mabitay, maluba, mabuong ang kadungganan, mahikawan sa gisaad nga suholan ug benepisyo, mapugos pagtrabaho nga morang ulipon ug madugta sa bilanggoan.
* * *
Ang pagarpar sa kagamhanan nga gihimo na sa mga ahensiya ang tanang gikinahanglang mga lakang pagpanalipod sa OFWs sa nagkalainlaing kanasuran sa kalibotan dako ug makauuwaw nga pamakak. Samtang tinuod nga abunda ang mga lagda sa Philippine Overseas Employment Administration (POEA) pagtino nga makiangayon ang employment contracts nga gitanyag sa nagkalainlaing recruitment agencies, wa na magtagad ang kagamhanan pagsubay kun napatuman bang mga kontrata sa pag-abot sa OFWs sa mga nasud nga ilang trabahoan.
Ang pait nga kamatuoran mao nga wa nay manalipod sa, ug busa wa nay laing mahimo ang, OFWs gawas sa hilom nga pagduko, pagluhod ug pagpaawot, kun ang ilang mga kontrata kalit lang nga usbon: Inay P30,000 ang gikasabotang binuwan nga suholan, P10,000 na lay aktuwal nga madawat ug mabuktot pa sa kalit lang nitumaw ug way katin-awang mga utang; ug inay patrabahuon isip inhinyero, mahimo na lang panday.
* * *
Inay tul-iron kining higanteng anomaliya, ang mga opisyal sa kagamhanan nitulisok na hinuon sa nabiktimang OFWs. Kay kun nidangop pa lang unta dayon sa mga embahada sa Pilipinas, segun sa tapolang mga opisyal, mahaw-as unta dayon sa inhustisya. Apan unsaon man pag-adto sa OFWs sa atong mga embahada nga gitipigan man sa employers ang ilang mga pasaporte? Ug kun makaikyas man sa ilang gitrabahoan, pasagdan lang kun di man tiwasan sa mga embahada, kansang katakos ug kalidad pagtabang nitidlom pag-ayo dihang gipabahaan ni Arroyo sa way kabangkaagan nga mga kadugo sa iyang mga alyado sa politika.
* * *
Bisan kun ang pait nga kahimtang sa OFWs ikasumbong na sa ilang mga kapamilya ngadto sa media, nga maoy labing epektibong paagi pagpakihol sa kagamhanan, wa gihapoy garantiya nga katabangan sila. Kay ang di malalis nga kamatuoran mao nga ang nasud maoy nagkinahanglan sa mga trabaho ug ang kagamhanan maoy nagdasig sa OFWs sa paglangyaw. Maong ang mga opisyal sa kagamhanan pa usahay ang motambag sa OFWs sa pag-agwanta sa panaugdaog. Ang kaputi sa ilang kiting nakapakumbinser nila nga ang bugtong mahimo pagluwas sa OFWs sama ni Ranario mao ang pagpakiluoy.
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com