Dinhi sa balangay sa Gabok-Tulay si Mauricio maoy giilang hanas mogamit og garote o ulisi. Ang iyang abilidad napanunod niya sa iyang amahan nga si titi Tulin nga ngilngig sa maong matang sa eskrima.
Usa ka eskrimador si titi Tulin.
Gani, kadaghan na man kadto siya makadawat og mga ganti sa iyang nadag-an nga torneyo ning maong matang sa duwa. Nahadiin na lang si titi Tulin pag-adto’g mga dapit nga dunay tigiay sa eskrima o arnis. Ug kay ilado na man siya kaayo maong nagtukod na lang siya og usa ka Arnis club nga siya mismo ang master.
Mga batan-on ang sagad niyang tudloan nga mobayad sa kantidad nga dili usab kaayo mahal. Ug ang una niyang gitudloan mao ang iyang anak nga si Mauricio. Bugalbugalon kini si Mauricio ug may pagka-guwatsinanggo kay kutob sa iyang maamigo iya mang guwatsihan.
Pero, dali ra siyang natudloan sa iyang amahan sa abilidad sa arnis o eskrima.
Unya, usa ka sayong buntag may usa ka batan-ong lalaki nga nagpangidaron og dise sayis ang gustong magpatudlo kang titi Tulin ug walay nakaila niini dinhi sa ilang baryo kay taga kasikbit kini nga balangay. Anselmo ang iyang pangalan.
“Kursonada ka man kaha, hala, palista didto, undo,” nagkanayon si titi Tulin. “Unsa man, duna kay dalang kuwarta, kay mobayad ka pa man una ka tudloi ug unya mahimong estudyante nako...”
Miyango si Anselmo nga may pagka hilomon. Dihang nakabayad na kini gisugdan dayon ang pagtudlo sa mga tinun-an sa arnis lakip na si Anselmo. Pakapaka lang ang mga ulisi nga ilang gipanggamit sa higayon nga magdapatay na kini. Unya, paglabay sa pipila ka bulan, hanas na si Mauricio ug ang ubang mga tinun-an ni titi Tulin. Apan sa tanang tinun-an ni titi Tulin mora’g si Anselmo ra ang nakadapit pagtagad ni titi Tulin kay may kaabtik kini nga wala sa uban. Molayat ra ba usahay nga wala nay labot sa iyang gitudlo.
Unya, usa ka hapon may grupo sa mga barumbado nga mga hanas usab sa duwa nga arnis, ug ilang gisulong ang Club ni titi Tulin. Ug kay mga batan-on pa lagi ang mga estudyante ni titi Tulin maong nangabun-og kini sila batok sa mga edad-edaran nang grupo ni Tokles Hiyong nga giilang bagis sa silingang baryo.
Unya, dihang manglakaw na unta sila si Tokles may mipugong kanila. “Ayaw una mo’g lakaw, taposon una nato ning atong kombati,” ni Anselmo pa nga nagbarog duol sa may pultahan ug nagkupot na sa usa ka kahoy’ng gamitonon alang sa maong duwa. Mora’g nanglikaang ang mga buhok ni Anselmo.
Nangatawa sila si Tokles Hiyong ug mga kauban. Kabadlongon si titi Tulin sa batan-ong tinun-an, apan wala siya’y nahimo kay migawas na man si Anselmo sa may tugkaran sa Club House ug nanukad nang daan. Usa batok walo. Tuod, gisugdan dayon ang kombati nga pinatyanay na.
Mikabat og usa ka oras ang binunalay sa ulisi. Ug dihang si Tokles na lang ang nahibilin kay nangatulog na man sa bun-og ang iyang mga sakop, daw liyon siyang mihamag kang Anselmo apan ning tungora wala na mogamit si Anselmo sa ulisi. Suntok ug patid na ang giluwatan ni Anselmo.
Nahaatras si Tokles nga nakalitan sa kakusgan sa batan-ong tinun-an ni titi Tulin ug didto kini mapaod sa usa ka haliging tugas. Mingisi si Anselmo ug gipaak ang liog ni Tokles Hiyong. Mikulising ang barumbado ug mihanag dagan apan gihambat ang iyang dunggan ni Anselmo, mitiyabaw kini sa kasakit, “Ayaaayyyyy! Ang akong dunggaaannn!!! tabanggggg moooo!” Ug mikaratil og dagan si Tokles barumbado pahilayo kang Anselmo.
Tungod tingali sa kalagot ni Anselmo maong napaak niya ang haliging tugas ug nakita gyud nila nga nahibilin ang tango niini. Unya, way pupananghid nga mibiya kini ug wala na gyud mopatim-aw pa sa Arnis Club nga gitukod ni titi Tulin. Unya, nahibaw-an ni titi Tulin nga si Anselmo anak diay sa hilabihan ka mangtas nga si Eladio nga tua magpuyo sa pikas baryo. Ug nakapanglingo si titi Tulin. (Katapusan)