Mao pa lang gani pag-abli ni Pilong sa bintana sa ilang payag ning sayong kabuntagon, misugat dayo’g sud sa iyang mga dalunggan ang kaalingugngog sa pagbinayloay ug siningkahay sa iyang mga silingang magtiayon nga sila si Isa-Libay batok sa Isa-Lindot.
Ambot unsay gi-awayan? Nakadungog man siya’g mga pulong nga “lubing lahing” unya “gipangawat” kuno. Sa iyang paminaw mora’g nagpasanginlanay ning mga magtiayona kong kinsa sa ilang mga anak ang kawata’g lahing, puro man silang may gitigum nga lahing ilawom sa ilang mga payag.
Magtulisokay ra ba sa ilang mga tudlo, mag-iyahay’g tabi, iyahay’g padakoay sa ilang mga tingog, way paminaway mora’g tigbakay! bahala’‘g gimuta pa ang mga mata, nagkarong pa ang mga buhok ug wa pay mga panotbrush! Hinuon, kini tingaling away ang ilang pamainit.
“Nag-unsa na sila, Tay?”
Giduol si Pilong sa iyang singko anyos, anak babaye, nagmata na pud diay kini tungod sa kabanha.
“A, ha! nagkinantahay ra na sila, anak.” Daling alibay ni Pilong sa linghud pa nga pangisip sa bata, aron di kini batiog kahadlok.
“Katug sa’g balik, nak, sayo pa, tupad og balik ni Nanay mo didto sa kuwarto, kaw.” Apan mihigda nuon ang bata sa lantay nga duol sa bintana human niya kini hapuhapa sa buhok.
Gibiyaan ni Pilong ang bata ug mipaingon siya sa abuhan. Didto gihukad niya sa kaldero ang mga bahaw nga mais sobra sa panihapon nila gabii, iyang gidugmok apil na ang mga dukot, gibutang pagbalik sa kaldero, gisabwa’g tubig ug gitak-ang ang kaldero sa sug-ang nga bato, gisugnora’g bukong ug gipasigaag kayo pinaagi sa pagbadyet ug posporo ngadto sa lukay nga dali ra kaayong misilaob.
Gibalik ni Pilong ang bata apan wala na kini sa gihigdaang lantay, wala sad kini sa kuwarto sa iyang asawa. Milili siya sa bintana ug didto nakita niya iyang anak nga si Disa, nagyampungad kini nga naminaw, nagtan-aw sa lalis sa iyang mga silingang puro magtiayon. Migawas siya sa ilang payag, giduol niya iyang anak ug daling gikugos padung balik sud sa ilang bay.
“Nganong miduol man ka didto, ha?” Gahi apan hinay nga tingog ni Pilong ngadto sa bata.
“Naminaw ra man ko ila kanta, pa, ingon man ka ganiha, nanganta sila.” Tubag sa bata. Nalimatmatan si Pilong, sayop diay iyang tubag ganiha sa bata.
“Sa sunod ayna pagduol nila kong manganta, ha, kay yabag, na sila, bati’g tingog, makabungol sa dunggan, kasabot?”
“O, Pa.” Hinay’ng tubag sa bata.
“Lakaw, pukawa si Nanay mo sa kuwarto, ingna mamahaw na ta’g tinughong.” Nakapangawot sa iyang bungot sa simod si Pilong nga nagtan-aw sa inosenteng bata nga milakaw. (Kataposan)