Sa barangay Tulang, usa sa mga lungsod sa Argao, adunay usa ka ulitawo nga nagpuyo didto. Si Roy ang iyang pangalan. Usa siya ka mag-uuma. Sa matag adlaw niya sa iyang umahan aduna gayud siya’y kauban ug kana walay lain mao ang iyang iro nga si Tsokoy. Kining maong iro kabilin pa kini sa namatay niyang lolo. Buotan kaayo kini nga pagkairo.
"Tsokoy!! Tsokoy ni Roy nga nagtawag sa iyang iro.
"Aw!!! Aw!! sa iro pa nga nagkaway-kaway ang iyang ikog.
"Tsokoy bantayi ang atong balay kay molakaw ako, kay basin og adunay kawatan nga makasulod sa atong panimalay, bantayi usab kining akong manok," dasun pa ni Roy nga naghapuhap sa iyang manok.
"Aw!! Aw!! Tubag sa iro. Ug pila ray dagan sa panahon naminyo si Roy ni Tonya. Siya usa ka dalaga nga nga taga Kaunsok. Ug sa ilang kaminyoon anaa gihapon kanila ang buotan niya nga iro. Nabatasan na gayod ni Roy nga ang iyang iro ang magbantay sa iyang balay sa ulitawo pa siya. Hangtod nga nagka-anak gayud sila si Roy ug Tonya si Tsokoy anaa gihapon kanila.
Usa ka adlaw niana nananghid si Tonya sa iyang bana.
"Roy molakaw ako sa may tabo kay magpalit ko para sa atong pangkunsomo hapit naman gud mahurot busa bantayi usab ang atong anak," ni Tonya pa nga nagdali pag-ilis sa iyang sinina.
"Nahala sige Tonya pagdali lang ha kay ang atong kalabaw atoa ra ba sa may banika."
Ug samtang nagbantay siya sa iyang anak, iyang nahuna- huna ang iyang kalabaw basin og naunsa na mao ra ba kini ang motabang sa iyang umahan ilabina sa pagdaro niini.
"Ah, ibilin ko ang akong anak ug si Tsokoy ang akong pabantayon," mao kini ang huna-huna ni Roy.
"Tsokoy!!" Gitawag niya ang iro.
"Aw!!" tubag sa iro.
Ug samtang naglakaw siya iyang gikabagat si Tonya nga iyang asawa. “Hoy Roy asa ka man? Imong gibiyaan atong anak? Pangutana niya nga may kabalaka ngadto sa iyang bana.
"Ayaw lang og kabalaka Tonya si Tsokoy ang nagbantay sa atong anak," rason pa sa iyang bana.
"Nabuang ka na ba Roy iro lang ang imong gipabantay sa atong anak?" Nagdali si Tonya sa pagpauli nga nabalaka sa iyang anak, paghiabot niya sa ilang balay iyang nakita ang ilang iro sa may pultahan nga nagkadugo ang baba niini. Ug tungod sa iyang tumang kabalaka gikulbaan si Tonya ug nagkuha siya og sundang ug gitigbas niya ang iro nidagan ug nagping-it sa kasakit sa samad niini.
Nagdali si Tonya pagsulod sa lawak nga nahimutangan sa ilang anak. Sa pag-abli gayud niya sa pultahan mao gayud ang nisugat sa iyang mga mata ang usa ka dakong bitin nga wala nay kinabuhi ug ang iyang anak nga maayo kaayo nga pagkatulog ibabaw sa kama.
Nakapanguros si Tonya sa iyang nakita ug gitawag niya ang iyang bana. Daku ang pagmahay ni Tonya sa iyang gibuhat maayo nalang gani kay wala mamatay si Tsokoy sa iyang pagtigbas.
Nangayo siya og pasaylo ni Roy ug ang iro ilang gitambalan ug sugod niadto si Tsokoy na ang ilang sinaligan sa pagbantay sa ilang balay ug ilang anak ni Roy ug hangtud nagpuyo na silang malipayon kauban ang iro nga si Tsokoy. (Katapusan)