Dili kitang tanang Sugboanon ilabi na niadtong mga batan-on ang nahibalo nga ang utok sa atong gihangop karon nga Sinulog (originally Sinu'g) mao ang kanhi District Collector sa Bureau of Customs nga si David S. Odilao, Jr., kinsa usa ka aktibong sports organizer.
Dihang nahimo siyang guest (on air) sa Radyo Singko program "Frankahay Ta" ni main anchor Atty. Frank M. Malilong, Jr. ug co-host Atty. Omar Redula ug Atty. Briccio Boholst, si Boy Odilao mitug-an nga siya sab ang nagpasiugda sa Bahug-bahug sa Mactan nga karon gi-ila na nga "Kadaugan sa Mactan."
Kagahapon ang Sinulog grand parade o "mardi gras" apan niining pagsuwat sa alas 10 sa buntag, wala na nato hibaw-i kung kinsa gyud ang mga mananaug sa maong pasundayag. Dili na sab kita makahuwat sa opisyal nga resulta tungod kay alas siete na sa gabii nahuman ang dance presentations sa tanang mga contingents.
Mitumaw og balik ang ngalan ni Odilao tungod kay dili nato malalis nga ang Sinulog usa na karon ka inilang festival sa tibuok kalibotan ug tungod niini mitumaw sab ang pangutana kung nahatagan ba og hustong pasidungog si Odilao. Kaliboan ang nangangkon nga mas nindot pa gani ang Sinulog kaysa mga festivals didto sa Brazil ug uban pang nasud sa South (Latin) America o tingali ba kaha mas nindot kung itandi sa festival sa New Orleans o Rose Parade sa Los Angeles, California.
Nagsugod ang Sinulog niadtong tuig 1980 dihang si Collector Odilao mao sab ang concurrent nga regional director sa Ministry of Youth and Sports Development (MYSD) ug dali niyang napasanong ang walo ka mga dagkung unibersidad dinhe sa Sugbo tungod lagi kay siya may pangu sa sports sa rehiyon ug nahimo kining pet project sa MYSD.
Ang pasundayag sa unang Sinulog gisalmotan sa mga estudyante sa UV, USC, UC, USJ-R, USP-F, CIT-U, SWU ug CSAT nga karon CTU. Wala mahasol si Odilao sa maong proyekto tungod kay gipaagi niya sa tanang mga P.E. instructors ang maong proyekto.
Sa wala pa ang Sinulog, unang gipahigayon ang Bahug-bahug sa Mactan niadtong Abril 27-28, 1979. Sa karaang panahon, daan nang adunay yanong sayaw sa Sinulog kay bisan kanang mga maninda'g kandila mo-sinu'g man kung magpadagkot ug nianang bahina, mao kana ang gitawag og religious aspect.
Gilusad ang "Sinulog sa Sugbo" alang sa cultural aspect samtang gilusad ang Bahug-bahug aron sa pagsaulog sa kadaugan ni Lapulapu batok ni Ferdinand Magellan niadtong nabantug sa kasaysayan nga "Battle of Mactan."
Matod pa ni Odilao nga ang unang pasundayag sa Sinulog didto lang mahitabo sulod sa Basilica Minore del Sto. Niño sa wala pa sila mogawas sa kalsada aron magsayaw-sayaw. Sa pagligid sa mga katuigan, milambo ug dili na mabangbang sa ka-inila ang Sinulog busa dili nato hikalimtan si Odilao.
Gawas kang Odilao, mitabang sa publicity sa Sinulog silang Vicente "Jun" Kintanar kinsa kanhi station manager sa dyRC ug bag-o lang mipanaw niadtong Enero 4, Freeman editor Nito Jabat, Henry Redula, Dodo Embrado, Abe Licayan ug uban pang mga higala ni Odilao sa media.
MISCELLANEOUS. I had a dinner date last night with Brig. Gen. (Ret.) Ernesto R. Aradanas at the Wetland Floating Restaurant along Tagunol, barangay Basak this city. Gen. Aradanas, a PMA graduate, is my former high school classmate at the University of Southern Philippines. He is now detailed with the Department of National Defense (DND) headquarters under Sec. Voltaire Gazmin. The barbers near my house are busy cutting/trimming hairs for the Sinulog especially those who want new haircuts and new look for the fiesta. They are parekoy Yoyoy and Rene Arquisola, Rizal Solite, Jetol Solite and Dante Tamo-o of Renz Barbershop.