“Sayon sultihon, lisud buhaton.” Mao kini ang mga panultihon sa mga katiguwangan kun mga gustong buhaton apan dunay mga tago nga babag aron kini makab-ot.
Usa sa mga sanglitanan niini mao ang rebelyon sa mga Muslim didto sa Mindanao nga nagsugod niadto pang dekada 70 nga hangtud karon talandugon pa gihapon kaayo ang sitwasyon bisan pa man sa bag-ohay lang namugnang Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao, o BARMM puli sa Autonomous Region in Muslim Mindanao, o ARMM.
Unang namugna ang ARMM nunot sa pakigsabot sa gobiyerno sa kaniadto kinadak-ang grupo sa mga rebeldeng Muslim nga Moro National Liberation Front (MNLF) pinangulohan ni Nur Misuari.
Apan giingong sa dili tanang miyembro sa MNLF ang nakauyon niini ilabi na ang mga tribung gikan sa mainland Mindanao tungod kay wa natubag sa gimugnang ARMM ang ilang mga giyangungo.
Ang resulta nibuwag ang maong mga tribu ug nimugna sa Moro Islamic Liberation Front (MILF) ni Hashim Salamat ug gipadayon ang ilang pakigbisog batok sa gobiyerno.
Karon, ang MILF na usab ang gipagustohan sa gobiyerno pinaagi sa pagpuno sa ilang mga yangungo nga wala maapil sa pagkamugna sa ARMM ug karon nahimo na gyung BARMM.
Apan aduna say mga nanggawas nga balitang wala na sab makauyon ang MNLF niini gumikan kay dili patas ang representasyon diha sa Bangsamoro Transition Authority nga maoy modumala sa BARMM samtang nagpaabot pa sa labing unang eleksyon sa maong rehiyon sa tuig 2022.
May mga pasangil nga ang MILF midominar sa 80 ka posisyon diha sa BTA ug wala marepresentar ang tanang sektor sa Bangsamoro.
Kaning ingon niining di pagkasinabtanay maoy hinungdan nga daghang kabataan didto ang nahisalaag sa dalan ug nahaylo sa terorismo sama sa Islamic State of Iraq and Syria (ISIS).
Maglisod ang BTA pagkombinsir sa IS nga mohunong na sa ilang binuhatan kun sila mismo sa MNLF ug MILF di magkasinabot ubos sa BARMM.